فیزیوتراپی دیسک کمر: لیزر پرتوان برای بیرون زدگی و فتق دیسک

فیزیوتراپی دیسک کمر: لیزر پرتوان برای بیرون زدگی و فتق دیسک چگونه است؟

---

دلایل بسیار زیادی برای شروع درد کمر وجود دارد و یکی از دلایل بسیار شایع آن فتق دیسک به ویژه بیرون زدگی دیسک ناحیه لومبر است. فتق دیسک زمانی رخ می‌دهد که دیوارهای خارجی دیسک بین مهره‌ای دچار پارگی شود. پارگی دیسک، لق شدگی دیسک یا لغزش دیسک از جمله عباراتی هستند که برای این اختلال مورد استفاده قرار می‌‌گیرند. هنگامی که قسمت بیرونی دیسک پاره شود مواد ژله مانند هسته دیسک می‌توان از آن خارج می‌شوند و به ساختارهای آن فشار وارد کنند. معمولا فتق دیسک در دیواره جانبی خلفی در حالی که رشته‌های حلقوی فیبروزی بسیار نازک هستند رخ می‌دهد. متاسفانه از این قسمت اعصاب ستون فقرات خارج می‌شوند و به سایر نقاط بدن می‌روند. هر چه میزان پارگی دیسک بیشتر باشد و مقدار بیشتری از ترکیبات درون دیسک وارد فضای اطراف شده باشند شدت بروز علائم و نشانه‌های فتق دیسک بیشتر خواهد بود.

علل بیرون زدگی دیسک کمر چیست؟ 

---

 

• تحلیل رفتن یا آسیب دیدگی دیسک که می‌‌تواند باعث پارگی دیواره دیسک شود.
• انجام دادن حرکاتی مانند خم شدن و چرخش به صورت همزمان زیرا این حرکات بیشترین فشار را به حلقه فیبروزی خارجی وارد می‌کنند.
• در هنگام نشستن و خم شدن احتمال آسیب دیدگی دیسک بسیار زیاد است زیرا فشاری که به دیسک وارد می‌‌شود آن را به سمت جلو هدایت خواهد کرد و باعث می‌شود که محتوای دیسک به سمت بخش نازک‌تر و ضعیف تر آن هدایت شود.
• ضربه یا سقوط ناگهانی مانند تصادف با موتورسیکلت
• عوامل ژنتیکی می‌توانند احتمال بروز فتق دیسک را افزایش دهند.
• افراد سیگاری بیشتر از سایرین دچار فتق و تحلیل رفتن دیسک خواهند شد.

 علائم و نشانه‌های فتق دیسک چیست؟ 

---

 

هنگامی ‌که شما دچار فتق دیسک می‌شوید علائم و نشانه‌های این اختلال با توجه به محل فتق و اینکه کدام ساختارهای بدن تحت تأثیر قرار گرفته‌اند متغیر خواهد بود. ممکن است شما هیچ گونه علامتی نداشته باشید و یا در صورتی که فقط خود دیسک دچار آسیب دیدگی شده باشد علائم شما خفیف باشد یا حتی می‌تواند بسیار شدید باشد. سایر علائم و نشانه‌های فتق دیسک به شرح زیر می‌باشند:

• در صورتی که دیسک به ریشه اعصاب فشار وارد کند شما دچار احساس درد در قسمت کمر یا باسن که به درون ران و ساق پا منتشر می‌‌شود خواهید شد.
• تغییرات حسی از قبیل بی حسی سوزن سوزن شدن یا مور مور شدن
• در صورتی که بخش مخصوص حرکت کردن عصب سیاتیک تحت تاثیر بیماری دیسک قرار گرفته باشد احتمال بروز ضعف وجود دارد و در برخی موارد شدید حتی ممکن است بیمار دچار فلج شود.
• از دست دادن عکس العمل بدن
• اسپاسم عضلانی و تغییر در حالت بدن به علت احساس درد و آسیب دیدگی دیسک
• از دست دادن دامنه حرکات بدن که شامل ناتوانی در خم شدن یا صاف ایستادن و نشستن است.
• در صورتی که فتق دیسک شدید باشد ایستادن و راه رفتن می‌تواند بسیار دشوار باشد. اغلب حالت بدن بیماران تغییر می‌کند و نمی‌توانند در یک حالت مناسب بایستند. در صورتی که فتق دیسک هیچ فشاری به ساختارهای حساس بافت نرم وارد نکرده باشد بیمار هیچ گونه علامتی را احساس نخواهد کرد.

 فتق دیسک چگونه تشخیص داده می‌شود؟ 

---

 

پزشک علاوه بر انجام معاینه جسمانی درخواست انجام روش‌های عکس برداری زیر را می‌دهد تا بتواند به طور دقیق وجود فتق دیسک را تایید نماید:

• عکس برداری توسط اشعه ایکس می‌تواند تحلیل رفتگی مفصل، شکستگی، بد شکلی استخوان، آرتروز، تومور یا وجود عفونت را نشان دهد.
• اسکن ام‌ آر آی می‌‌تواند ساختارهایی که درگیر شده‌اند را نشان دهد و تصاویر دقیقی را از دیسک، طناب نخاعی و ریشه اعصاب ارائه دهد.
• سی تی اسکن می‌تواند یک نمای متقاطع از ساختارهای ستون فقرات را نشان دهد.
• الکترومیوگرافی روشی است که از آن برای تعیین آسیب دیدگی عصب استفاده می‌‌شود. میلوگرام روشی است که با تزریق ماده حاجب به درون کانال نخاعی و عکس برداری توسط اشعه ایکس می‌تواند اطلاعات کاملی را در خصوص موقعیت دیسک و فشاری که به آن وارد می‌شود ارائه دهد.

 دیسک کمر چگونه درمان می‌شود؟ 

---

 

درمان فتق دیسک یا آسیب دیدگی آن به شدت این اختلال بستگی دارد. برخی از روش‌های موجود برای درمان مشکلات کمر یا فتق شدید دیسک به شرح زیر می‌باشند:

 درمان اولیه

• از انجام دادن فعالیت‌هایی که باعث ایجاد درد می‌شود مانند خم شدن، چرخیدن، بلند کردن اشیا یا نشستن به مدت طولانی اجتناب کنید.
• استفاده از کمپرس یخ روی ستون فقرات ناحیه لومبر می‌‌تواند به کاهش درد اسپاسم عضلات کمک کند. از قرار دادن یخ به طور مستقیم روی پوست خود اجتناب کنید زیرا یخ باعث سوختگی پوست می‌شود. برای پیشگیری از سوختگی پوست باید یخ را درون یک کیسه پلاستیکی ریخته و سپس آن را درون یک حوله قرار دهید و روی کمرتان بگذارید و هر بار به مدت ۲۰ دقیقه کمپرس یخ را روی کمر خود قرار دهید.
• هر دو یا سه ساعت یک بار و هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از پد گرمایی استفاده کنید و آن را روی کمر خود بگذارید. می‌توانید به جای پد گرمایی از دوش آب گرم استفاده کنید همچنین می‌توانید به طور متناوب از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید به عبارتی هر دو تا سه ساعت یک بار به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کمپرس یخ را روی کمر خود بگذارید.
• استفاده از بریس یا وسایل محافظ کمر از میزان فشاری که به دیسک، عضلات و ستون فقرات ناحیه لومبر وارد می‌‌شود می‌کاهد.

دارو درمانی 

ممکن است پزشک برای کاهش درد و التهاب و اسپاسم عضلانی ناشی از آسیب دیدگی دیسک به تجهیز یک و چند تا دارو بپردازد تا سطح در شما کاهش پیدا کند. برخی از این داروها به شرح زیر می‌باشند:

• مصرف داروهای مسکن که بدون نسخه پزشک می‌‌توان آنها را تهیه کرد که به تسکین درد خفیف تا متوسط کمک می‌کنند.
• در صورتی که این داروها تاثیری در کنترل درد نداشته باشند ممکن است پزشک داروهای مسکن قوی‌تری را تجویز کند.
• داروهای ضد التهاب یا تجویز داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب می‌‌تواند به کاهش التهاب حاصل از آسیب دیدگی مزمن دیسک کمک کند.
• شل کننده‌های عضلانی به کاهش اسپاسم شدید عضلات کمک می‌کنند.
• داروهای مخصوص درد عصبی به کاهش آسیب دیدگی و درد عصب کمک می‌‌کنند.
• تزریق دارو به درون مفاصل فاست، بلوک عصب یا تزریق به درون فضای اپیدورال و تسکین درد کمک خواهد کرد. در این روش از داروهای استروئیدی استفاده می‌‌شود و به درون برخی ساختارهای خاص تزریق می‌گردد تا از میزان التهاب موضعی کاسته شود.

 

 فیزیوتراپی دیسک کمر 

ممکن است پزشک از روش‌ها و تکنیک‌های فیزیوتراپی به منظور ایجاد تغییرات پایدار برای تشخیص و پیشگیری از بدتر شدن وضعیت بیمار استفاده کند. متخصص فیزیوتراپی به طور کامل به ارزیابی بیمار می‌‌پردازد و موارد زیر را مشخص می‌‌کند:

• به انجام معاینه ستون فقرات می‌پردازد و از بیمار می‌خواهد برخی حرکات و تست‌های خاص را انجام دهد تا بتواند علل احتمالی درد کمر را مشخص نماید.
• متخصص فیزیوتراپی از برخی آزمایشات برای تعیین ضعف یا اختلال تعادل بیمار استفاده می‌‌کند.
• گرفتگی عضلات می‌تواند باعث حرکات ضعیف بدن و عدم تعادل و تشخیص اسیب دیدگی کمر و دیسک شود و انعطاف پذیری بدن را کاهش دهد. متخصص فیزیوتراپی از بیمار می‌خواهد به انجام برخی حرکات بپردازند زیرا انجام دادن برخی حرکات بدن باعث شروع مشکل بیمار می‌شود. معاینه حالت پویایی و ایستایی بدن می‌تواند باعث بروز مشکلات فعلی کمر شود یا در بروز آن نقش داشته باشد. بررسی فعالیت‌هایی که بیمار در منزل یا محل کار خود انجام می‌‌دهد نیز حائز اهمیت است زیرا می‌تواند در به وجود آوردن شرایط فعلی بیمار نقش داشته باشد.

فیزیوتراپی برای درمان مشکلات کمر و دیسک باید در ابتدا به صورت مراقبتی انجام شود تا از تشدید مشکل بیمار جلوگیری شود. پزشک بیشتر بر روی استراحت کردن، کاهش التهاب و افزایش گردش خون به منظور بهبود بدن تاکید دارد. پس از آنکه التهاب اولیه کمر کاهش پیدا کرد برنامه حرکات کششی و تقویتی شروع می‌شود تا به بهبود انعطاف پذیری مفاصل و عضلات و همچنین بهبود قدرت و پایداری ستون فقرات کمک کند. برنامه فیزیوتراپی بر اساس ساختاری که باعث بروز مشکل و علائم و نشانه‌های بیماری شده است طراحی می‌شود اما در صورتی که برنامه طراحی شده با مشکل بیمار مطابقت نداشته باشد می‌‌تواند باعث بدتر شدن علائم و نشانه‌های او شود.

 برنامه فیزیوتراپی 

برخی از برنامه‌های متداول فیزیوتراپی در درمان فتق دیسک ناحیه لومبر به شرح زیر می‌باشد:

• درمان دستی که از روش‌هایی است که برای درمان فتق دیسک ناحیه لومبر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از حرکات دست برای ماساژ بافت نرم بدن و کشش و به حرکت در آوردن مفصل به منظور بهبود مطابقت آنها و بهبود دامنه حرکات ستون فقرات ناحیه لومبر استفاده می‌شود. استفاده از درمان دستی می‌تواند به کنترل درد کمک کند.
• برخی از تمرینات ورزشی خاصیت درمانی دارند. این تمرینات شامل حرکات کششی و تقویتی است که به بهبود دامنه حرکات کمر و تقویت عضلات آن و عضلات شکم کمک می‌کنند تا از این ناحیه محافظت بیشتری نمایند و به پایداری بیشتر آن و کاهش فشاری که بر دیسک و کمر وارد می‌شوند کمک کنند.
• بازآموزی سیستم عصبی و عضلانی می‌‌تواند به بهبود حالت بدن بهبود پایداری آن و بازآموزی بیمار برای خوابیدن، نشستن و حرکت کردن بدن در حالت درست کمک کند تا از دیسک آسیب دیده و ستون فقرات بیشتر محافظت گردد.
• استفاده از التراسوند، تحریک الکتریکی، تراکشن و استفاده از کمپرس یخ و سایر روش‌ها می‌‌تواند به کاهش درد و التهاب ساختارهای ستون فقرات کمک کند.
• ورزش کردن در منزل از قبل انجام تمرینات تقویتی کششی و تمرینات پایدار کننده و آموزش‌های مخصوص برای انجام امور روزمره به بیمار کمک می‌کند پیشرفت کند و به مراحل بالاتر برود.

 فیزیوتراپی با لیزر پرتوان (HIL)

فناوری لیزر پرتوان بر اساس اصول شناخته شده لیزر درمانی کم توان قرار دارد. برخلاف لیزر درمانی کم توان، انرژی و قدرت زیاد لیزر پرتوان و انتخاب طول موج مناسب باعث شده که این نوع لیزر توانایی نفوذ به درون بافت‌های بدن را پیدا کند و از طریق فرآیند طبیعی انتقال انرژی به طرز قابل توجهی باعث تسریع فرایند بهبود و ترمیم بافت شود. انرژی حاصل از لیزر پرتوان می‌‌تواند به صورت موثر به کنترل درد مزمن کمر بپردازد و تاثیر به سزایی در درمان آسیب دیدگی‌های حاصل از ورزش از قبیل آسیب عضلانی یا بد شکلی مفصل و درد قسمت پایین کمر ناشی از فتق دیسک یا اختلالات ستون فقرات ناحیه گردن که باعث درد گردن می‌شود، دارد. لیزر پرتوان می‌‌تواند به سرعت باعث تسکین درد شود و یک راه حل عالی برای درمان فتق دیسک محسوب می‌شود. حتی در موارد حاد در مقایسه با روش‌های درمان مراقبتی یک روش ارزان قیمت محسوب می‌شود. تحقیقات نشان داده است که درمان با لیزر پرتوان اثر گذاری بالایی دارد و در زمان صرفه جویی می‌کند و یک روش مقرون به صرفه است.

 تسریع فرایند بهبود با سه تمرین ورزشی 

سه تمرین که در بخش زیر به آنها اشاره می‌کنیم از جمله تمرینات بازسازی کننده هستند که از مسیر کشش تا به سمت جلو راندن محتویات دیسک و دور نگه داشتن آنها از منبع درد ،طناب نخاعی یا ریشه اعصاب سیاتیک، استفاده می‌‌کند. این تمرینات ورزشی باید به رفع درد و بی حسی در پا کمک کنند و به طور کلی هدف از انجام آن‌ها در مرحله اول کاهش علائم و نشانه‌های پا است که از آنها تحت عنوان درد مرکزی یاد می‌‌شود. شما باید این تمرینات را روی یک سطح راحت و با استفاده از تشک یوگا انجام بدهید. در ابتدا احساس درد طبیعی است اما باید با استراحت کردن بهبود پیدا کند. نباید سطح درد افزایش یابد اما در صورت بروز این مشکل باید از ورزش کردن خودداری کنید و با متخصص فیزیوتراپی در خصوص این مشکل مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند.

 دراز کشیدن روی آرنج

برای انجام این تمرین باید روی یک سطح صاف به صورت دمر دراز بکشید و در صورت لزوم یک بالش نرم و صاف را زیر ران و شکم خود قرار دهید. بدون آنکه ران خود را بالا بیاورید بدن خود را به سمت بالا بکشید اما از کشیدن بدن خود جلوگیری نمایید. حدود ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید سپس به آرامی به نقطه شروع برگردید. سعی کنید این تمرین را ۲ تا ۳ مرتبه و هر مرتبه ۱۰ بار تکرار انجام دهید و در فواصل بین تمرین کردن استراحت کنید.

 بالا کشیدن بدن در حالت خوابیده 

برای انجام این تمرین روی شکم خود دراز بکشید و در صورت لزوم یک حوله تا شده و یک بالش نازک و صاف را زیر ران و شکم خود قرار دهید تا احساس راحتی بیشتری کنید. هر دو آرنج خود را در دو طرف بدن خود خم کنید تا کف دست‌های شما به صورت صاف روی زمین قرار بگیرد به نحوی که پیشانی شما روی زمین باشد. نفس خود را به سمت داخل ببرید و بدن خود را بلند کنید. سعی کنید سر، گردن و کمر خود را در یک راستا حفظ کنید. حدود ۵ تا ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید و فراموش نکنید که به خوبی نفس بکشید. نفس خود را بیرون بدهید و به آرامی به نقطه شروع برگردید و این تمرین را ۳ تا ۵ بار تکرار کنید.

 کشش ناحیه لومبر در حالت ایستاده

برای انجام این تمرین باید صاف بایستید سپس دست‌های خود را روی کمرتان بگذارید و تا جایی که می‌توانید بدن خود را به سمت عقب بکشید. تا جایی که می‌توانید این تمرین را طبق دستور متخصص فیزیوتراپی انجام دهید.

 انجام عمل جراحی برای بیماری شدید دیسک

در مواردی که هیچ یک از روش‌های بالا تاثیری در بهبود فتق دیسک نداشته باشند و دیسک کمر به این روش مراقبتی پاسخ ندهد ممکن است انجام عمل جراحی ضروری باشد. در صورتی که شما علائم و نشانه‌های زیر را احساس کنید پزشک درخواست انجام عمل جراحی را خواهد داد:

• افزایش شدت درد انتشار دهنده
• درد یا آسیب دیدگی عصب که بدتر می‌‌شود.
• افزایش میزان ضعف بدن
• افزایش بی حسی یا مور مور شدن بدن
• از دست دادن کنترل ادرار و مثانه

 پیش بینی

---

 

معمولا اکثر مشکلات مربوط به دیسک کمر به صورت خود به خود را بدون نیاز به عمل جراحی بهبود پیدا می‌کند و شما می‌توانید به انجام فعالیت‌های روزمره و طبیعی خود بپردازید. طول درمان بر اساس شدت بروز علائم می‌تواند از ۴ تا ۱۲ هفته متغیر باشد. شما باید به انجام تمرینات کششی، تقویتی و پایدار کننده بپردازید. حفظ حالت صحیح بدن و اطلاع داشتن از بایدها و نبایدها برای حفظ سلامت کمر به شما کمک می‌کند. به خاطر داشته باشید هنگامی که شما دچار مشکل کمر هستید مسیری طولانی را پیش رو دارید تا از آسیب دیدگی بیشتر آن جلوگیری شود.

درمان کمر درد با فیزیوتراپی، لیزر پرتوان وحرکات ورزشی کمر