بیوفیدبک تکنیکی است که می‌توانید از آن جهت یادگیری برای کنترل عملکردهای بدن خود مانند ضربان قلب استفاده کنید. در بیوفیدبک، شما به سنسورهای الکتریکی متصل می‌شوید که به شما در دریافت اطلاعات (بازخورد) در مورد بدن خود (بیو) کمک می‌کند.
انواع بیوفیدبک
درمانگر شما ممکن است از روش‌های مختلف بیوفیدبک استفاده کند. تعیین روش مناسب برای شما بستگی به مشکلات و اهداف شما دارد. روش‌های بیوفیدبک عبارتند از:
- امواج مغز: این روش از سنسورهای پوست سر استفاده می‌کند تا امواج مغز را با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) مشاهده کند.
- نفس کشیدن: در طول بیوفیدبک تنفسی، کش‌هایی در اطراف شکم و قفسه سینه قرار داده می‌شود تا الگوی و میزان تنفس شما را کنترل کند.
- ضربان قلب: این نوع بیوفیدبک از سنسورهای انگشتی یا لاله گوش با دستگاهی به نام فوتوپلتیسموگراف یا سنسورهای قرار داده شده بر روی قفسه سینه، ناحیه شکم یا مچ دست با به کارگیری الکتروکاردیوگرافی (ECG) استفاده می‌کند تا ضربان قلب و تغییر ضربان قلب را اندازه گیری کند.
- عضله: این روش بیوفیدبک شامل قرار دادن سنسورها بر عضلات اسکلتی شما با الکترومیوگرافی (EMG) برای نظارت بر فعالیت الکتریکی است که باعث انقباض ماهیچه‌ای می‌شود.
- غدد تعریق: سنسورها با یک الکترودرموگرام (EDG) در اطراف انگشتان یا روی کف دست یا مچ دست قرار می‌گیرند تا فعالیت غدد تعریق شما و میزان چربی پوست را اندازه گیری کند، و شما را از اضطراب هوشیار نماید.
- درجه حرارت: سنسورها به انگشتان یا پا متصل میشوند تا جریان جریان خون رسیده به پوست را اندازه گیری کنند. از آن جایی که درجه حرارت شما در زمانی که تحت استرس قرار می‌گیرید، پایین می‌آید، خواندن عدد کم می‌تواند شما را به شروع تکنیک‌های ریلکسیشن ترغیب کند.
دستگاه‌های بیوفیدبک
شما می‌توانید آموزش بیوفیدبک را در درمانگاه‌های فیزیوتراپی، مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها دریافت کنید. تعداد روزافزون دستگاه‌ها و برنامه‌های بیوفیدبک نیز برای استفاده در منزل در بازار عرضه می‌شود، از جمله:
- برنامه‌های کامپیوتری تعاملی و یا دستگاه‌های متحرک: برخی از انواع دستگاه‌های بیوفیدبک از یک یا چند سنسور متصل به انگشتان دست یا گوش شما استفاده می‌کنند، تا تغییرات فیزیولوژیکی بدن ، مانند فعالیت ضربان قلب و تغییرات پوست را اندازه گیری کنند. سنسورها به کامپیوتر وصل میشوند.
با استفاده از گرافیک و هیجانات کامپیوتری، دستگاه‌ها پس از اندازه گیری تنفس، استراحت دادن به ماهیچه‌ها و تفکر مثبت، به شما کمک می‌کنند تا استرس را کنترل کنید. مطالعات نشان می‌دهد که این نوع دستگاه‌ها ممکن است در بهبود واکنش در مواقع تنش و ایجاد احساس آرامش و رفاه موثر باشند. نوع دیگری از درمان بیوفیدبک شامل استفاده از هدبندهایی است که فعالیت مغز شما را در حین تفکر نظارت می‌کند. این روش از صداهایی استفاده می‌کند که به شما اجازه می‌دهد بدانید چه زمانی ذهن شما آرام و چه زمانی فعال است تا به شما کمک کند یاد بگیرید که چگونه پاسخ استرس خود را کنترل کنید. سپس اطلاعات مربوط به هر جلسه می‌تواند در رایانه یا دستگاه تلفن همراه شما ذخیره شود.
- دستگاه‌های قابل پوشیدن: یک نوع دستگاه قابل پوشیدن شامل استفاده از یک سنسور روی کمر است که تنفس شما را بررسی و الگوهای تنفسی شما را با استفاده از یک برنامه قابل دانلود دنبال می‌کند. اگر در معرض تنش طولانی مدت هستید، این برنامه می‌تواند به شما هشدار دهد و فعالیت‌های تنفسی هدایت شده را برای کمک به بازگرداندن آرامش به شما ارائه می‌نماید.
اداره غذا و دارو یک دستگاه بیوفیدبک، به نام رسپرات را برای کاهش استرس و کاهش فشار خون تأیید کرده است. رسپرات یک وسیله الکترونیکی قابل حمل است که باعث ایجاد تنفس آهسته و عمیق می‌شود. با این حال، بسیاری از دستگاه‌های بیولوژیکی که برای استفاده در خانه به فروش می‌رسند، توسط اداره غذا و داروی تنظیم نشده‌اند. قبل از تلاش برای درمان بیوفیدبک در خانه، در مورد انواع دستگاه‌های مختلف با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه را پیدا نمایید. توجه داشته باشید که بعضی از محصولات ممکن است به صورت اشتباه به عنوان دستگاه‌های بیوفیدبک به بازار عرضه شوند و همه ارائه دهندگان بیوفیدبک اعتبار ندارند. اگر سازنده یا ارائه دهنده بیوفیدبک ادعا کند که دستگاه بیوفیدبک می‌تواند به ارگان‌های شما برای بیماری دسترسی پیدا کند، ناخالصی‌های موجود در خون را پیدا کند، وضعیت شما را درمان کند یا سیگنال‌هایی را به بدن شما بفرستد، قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است غیر قانونی باشد.
چرا بیوفیدبک انجام می‌شود؟
بیوفیدبک، که گاهی اوقات تمرین بیوفیدبک نامیده می‌شود، برای کمک به مدیریت بسیاری از مشکلات مربوط به سلامت جسمی و روانی، از جمله موارد زیر استفاده می‌شود:
- اضطراب یا استرس
- آسم
- اختلال بیش فعالی عدم تمرکز (ADHD)
- عوارض جانبی شیمی درمانی
- درد مزمن
- یبوست
- بی اختیاری مدفوع
- فیبرومیالژیا
- سردرد
- فشار خون بالا
- سندرم روده تحریک پذیر
- مشکل حرکتی
- بیماری رینود
- صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
- سکته مغزی
- اختلال مفصل تمپورومندیبولار (TMJ)
- بی اختیاری ادرار
بیوفیدبک به دلایل مختلف مورد استقبال مردم است:
- غیر تهاجمی است.
- ممکن است نیاز به دارو را کاهش داده یا از بین ببرد.
- می‌تواند درمان جایگزینی برای کسانی باشد که نمی‌توانند داروها را تحمل کنند.
- زمانی که داروها به خوبی اثر نکنند، می‌توانند گزینه خوبی باشند.
- می‌تواند جایگزین داروها برای برخی از شرایط دوران بارداری باشد.
- کمک می‌کند تا مردم مراقب سلامتی خود باشند.
خطرات
بیوفیدبک به طور کلی بی خطر است. هرچند بیوفیدبک برای همه مناسب نیست. مطمئن شوید که برای اولین بار آن را با پزشک خود مطرح کنید.
چگونه آماده می‌شوید
برای بیوفیدبک نیاز به آماده سازی خاصی ندارید. برای پیدا کردن متخصص بیوفیدبک، از پزشک خود یا دیگر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی که در زمینه بیوفیدبک دانش دارند سوال کنید تا فردی را به شما توصیه کنند که تجربه درمان بیماری شما را داشته باشد. بسیاری از متخصصان بیوفیدبک در زمینه مراقبت‌های بهداشتی دیگر مانند پرستاری یا طب فیزیکی مجوز دارند و ممکن است تحت هدایت پزشک این کار را انجام دهند. قوانین ایالتی برای تنظیم ارائه دهندگان بیوفیدبک متفاوت هستند. بعضی از متخصصان بیوفیدبک تصمیم می‌گیرند که گواهینامه خود را برای نشان دادن آموزش و تجربه بیشتر خود در این زمینه دریافت کنند. قبل از شروع درمان، سوالاتی از قبیل موارد زیر را از متخصص بالینی بیوفیدبک بپرسید:
- آیا مجوز، گواهینامه یا جواز ثبت دارید؟
- آموزش و تجربه شما چیست؟
- آیا تجربه‌ای برای استفاده از بیوفیدبک برای وضعیت من دارید؟
- فکر میکنید چه تعداد جلسات بیوفیدبک نیاز دارم؟
- چه هزینه‌ای دارد و آیا توسط بیمه درمانی پوشش داده می‌شود؟
- آیا می‌توانید لیستی از مراجع را ارائه دهید؟
در طول فرآیند چه انتظاری باید داشته باشید
در یک جلسه بیوفیدبک، درمانگر، سنسورهای الکتریکی را به قسمت‌های مختلف بدن شما متصل می‌کند. این سنسورها وضعیت فیزیولوژیکی بدن شما نظیر امواج مغزی، دمای پوست، تنش عضلانی، ضربان قلب و تنفس را کنترل می‌کنند. این اطلاعات از طریق نشانه‌هایی مانند صدای بوق یا نور چشمک زن، بازخورد گرفته میشوند. بازخورد به شما می‌آموزد که واکنش‌های فیزیکی بدن‌تان را با تغییر اندیشه‌ها، احساسات و رفتار خود تغییر دهید یا کنترل کنید. در عوض، این کار می‌تواند به شرایطی که شما به دنبال درمان آن هستید، کمک کند. به عنوان مثال، بیوفیدبک می‌تواند عضلات گرفته را که باعث سردرد میشوند مشخص کند. پس از آن یاد می‌گیرید چگونه به تغییرات جسمی مثبت در بدن خود، مانند آرام کردن آن عضلات خاص، برای کاهش درد کمک کنید. هدف نهایی بیوفیدبک یادگیری استفاده از این تکنیک‌ها در خانه و به تنهایی است. یک جلسه معمول بیوفیدبک 60 تا 90 دقیقه طول می‌کشد. طول و تعداد جلسات توسط شرایط شما مشخص می‌شود و به سرعتی یادگیری شما برای کنترل پاسخ‌های فیزیکی خود وابسته است. ممکن است حداقل به 10 تا 15 جلسه نیاز داشته باشید که می‌تواند گران‌تر و وقت گیرتر باشد. بیوفیدبک تحت بیمه نمی‌باشد.
نتایج
اگر بیوفیدبک برای شما موفقیت آمیز باشد، می‌تواند به شما کمک کند علائم بیماری خود را کنترل کرده یا میزان داروهایی که مصرف میکنید را کاهش دهید. در نهایت، شما می‌توانید تکنیک‌های بیوفیدبک را که خودتان یاد می‌گیرید تمرین کنید. هرچند ممکن است لازم باشد که درمان استاندارد را برای وضعیت خود ادامه دهید. به یاد داشته باشید که یادگیری بیوفیدبک می‌تواند زمان بر باشد و اگر بیمه درمانی آن را پوشش ندهد، می‌تواند گران باشد.
تفاوت بین نوروفیدبک و بیوفیدبک
هنگام صحبت در مورد بیوفیدبک و نوروفیدبک، به راحتی می‌توان دچار سردرگمی شد. بسیاری از مردم ممکن است آگاه نباشند که حتی در همه موارد تفاوت دارند و این دو واژه واقعا نمی‌توانند به جای یکدیگر استفاده شوند. اما تفاوت‌هایی وجود دارد. نوروفیدبک ، که به بیوفیدبک EEG نیز شناخته می‌شود، یک زیرمجموعه خاص از بیوفیدبک است.