درمان لکنت زبان (گرفتگی زبان)در کودکان و بزرگسالان با گفتار درمانی

لکنت زبان بر روانی تکلم تأثیر می‌گذارد. این اختلال از دوران کودکی شروع می‌شود و در برخی موارد تا پایان عمر ادامه می‌یابد. این اختلال با تقطیع اصوات گفتاری که به آن “لکنت ” گفته می‌شود شناخته می‌شود. بیشتر افراد در برخی مواقع دچار لکنت می‌شوند. به عنوان مثال، برخی لغات را تکرار می‌کنیم یا از اصواتی مانند “اوووم” با “آه” استفاده می‌کنیم. لکنت داشتن لزوماً به معنای وجود مشکل نیست. به هر حال، اگر فرد به دفعات متعدد از این اصوات در مکالمه استفاده کند، این اختلال می‌تواند مانع برقراری ارتباط با دیگران شود.

علل لکنت زبان

علت اصلی لکنت زبان هنوز مشخص نیست. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی در ابتلا به ابن اختلال تأثیر دارند. تصور بر این است که لکنت زبان در بیشتر افراد ارثی است. ماهیت اصلی این ویژگی‌ها هنوز نامشخص است. هر ویژگی که وجود داشته باشد، این اختلالات، توانایی‌های فرد را در قرار گرفتن عضلات مختلف و حرکت دادن آنها که برای تولید جمله روان نیاز است را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هر کسی که مستعد لکنت باشد به اختلال لکنت زبان مبتلا نیست. برای بسیاری افراد، وقوع برخی اتفاقات در زندگی ممکن است بر روان صحبت کردن آنها تأثیر بگذارد. یکی از محرک‌های لکنت زبان در دوران رشد، مهارت‌های دستور زبانی یا گرامری است. در سنین بین 2 تا 5 سالگی، کودکان بسیاری از قواعد دستور زبان را یاد می‌گیرند. این قوانین به کودکان این امکان را می‌دهند که بتوانند پیام‌هایی رشدنیافته‌ای (آب‌نبات مامانی) را به جملات بزرگ‌تر که نیاز به هماهنگی بیشتر برای بیان روان‌تر دارند (مامان آب‌نبات را در کیف من بگذار) تبدیل کنند. کودکانی که مستعد ابتلا به لکنت زبان هستند ممکن است در زمان بیان جملات یک یا دو کلمه‌ای مشکلی در روان صحبت کردن نداشته باشند. به هر حال، زمانی که کودک شروع به تلاش برای تولید جملات طولانی‌تر و پیچیده‌تر می‌کند ممکن است کاملاً برای او چالش‌برانگیز باشد و دچار لکنت شود. پس از شروع لکنت زبان، عوامل دیگر نیز ممکن است باعث لکنت شوند. به عنوان مثال، یک کودکی که به راحتی ممکن است ناامید شود، بیشتر مستعد سفت شدن عضلات مرتبط با تکلم در زمان بروز لکنت است. این تنش ممکن است باعث شود که لکنت مدت زمان بیشتری باقی بماند. واکنش‌های شنیداری به لکنت (مانند مسخره شدن) می‌تواند باعث افزایش لکنت زبان شود. افراد مبتلا به لکنت زبان نسبت به لکنت در هنگام صحبت کردن خود به طور متفاوتی واکنش نشان می‌دهند. برخی‌ها به نظر می‌رسد که کمتر نگران هستند. برخی دیگر به خصوص آنهایی که واکنش‌های ناخوشایند شنوندگان را می‌بینند ممکن است دچار واکنش‌های احساسی به لکنت نشان دهند که مانع بیشتر صحبت کردن آنها می‌شود. برخی از این واکنش‌های احساسی عبارتند از خجالت، شرم و اضطراب.

علائم و نشانه‌های ابتلا به لکنت زبان

غالباً در لکنت زبان یک کلمه یا بخشی از آن به طور مکرر تکرار شده و اصوات گفتاری تطویل می‌شوند. این لکنت بیشتر در افرادی دیده می‌شود که در مکان‌های عمومی صحبت می‌کنند. برخی افراد مبتلا به لکنت زبان در هنگام صحبت کردن تنش داشته و نمی‌توانند به درستی نفس‌گیری کنند. تکلم ممکن است به طور کامل تقطیع شود. مسدود شدن زمانی که دهان برای گفتن یک صدا به مدت چند ثانیه باز مانده ولی صدایی تولید نمی‌شود، اتفاق می‌افتد. پس از کمی تلاش، فرد ممکن است کلمه را به طور کامل ادا کند. حروف ندا مانند “اوووم” یا “مثلاً” استفاده می‌شوند به ویژه هنگامی که متن حاوی (“او – اوم – ام”) یا (“اووووم”) طولانی باشد یا زمانی که از آنها برای به تأخیر انداختن بیان یک کلمه استفاده می‌شود.
برخی نمونه‌های لکنت زبان عبارتند از:

• “ک – ک – ک – کجا میری؟” (تکرار بخشی از کلمه: فرد با حرکت از ک در کجا به بقیه کلمات جمله دچار مشکل می‌شود. در این تلاش، وی به طور کامل کلمه را بیان خواهد کرد.
• “جاجاجاجای مرا نگه دار” (تطویل اصوات: فرد در حرکت از “جا” در “جای” به سمت بقیه کلمات جمله مشکل دارد. وی جا را این‌قدر تکرار می‌کند تا بتواند ادامه جمله را بیان کند.
• “امشب می‌بینمت – اوم اوم مثلاً – حدود ساعت 6 ” (مجموعه‌ای از حروف ندا: فرد در چسباندن کلمه “می‌بینمت” به کلمه “حدود” مشکل دارد. در واکنش به این مشکل قابل پیش‌بینی، وی از چندین حرف ندا استفاده می‌کند تا بتواند کلمه “حدود ” را سلیس بیان کند.

لکنت زبان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

شناسایی لکنت زبان در تکلم یک فرد به نظر آسان می‌رسد. لکنت غالباً ادامه یافته و در ارتباطات فرد تأثیر می‌گذارد. شنوندگان ممکن است لکنت زبان فرد را تشخیص دهند. به هر حال، لکنت زبان بیش از آن چیزی است که به طور واضح در هنگام صحبت کردن فرد مشخص می‌شود. تشخیص برخی ویژگی‌های لکنت زبان برای شنوندگان آسان نیست. در نتیجه، برای تشخیص لکنت زبان به مهارت‌های یک پاتولوژیست گفتار درمانی نیاز دارد. متخصص گفتار درمانی در هنگام معاینه به تعداد و انواع لکنت‌های زبان در وضعیت‌های مختلف توجه می‌کند. متخصص گفتار درمانی روش‌هایی که فرد می‌تواند به کمک آنها بر لکنت خود غلبه کند را نیز مورد ارزیابی قرار می‌دهد. متخصص گفتار درمانی اطلاعات را در مورد عواملی مانند مورد تمسخر قرار گرفتن که ممکن است مشکل را تشدید کند جمع‌آوری می‌کند. معاینه‌های مختلف (مانند نرخ تکلم، توانایی‌های تکلم) ممکن است متناسب با سن و سابقه بیمار انجام شوند. سپس اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته تا وجود اختلال لکنت زبان تشخیص داده شود. در این صورت، میزان تأثیر اختلال بر توانایی‌های فرد و مشارکت وی در فعالیت‌های روزمره مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. پیش‌بینی چگونگی ادامه اختلال لکنت زبان برای کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است. در یک ارزیابی، آزمایش‌ها و مشاهدات مختلفی انجام می‌شود همچنین مصاحبه‌هایی برای تخمین احتمال ادامه یافتن لکنت انجام می‌شود. اگر چه در مورد تعیین مهم‌ترین عواملی که احتمال ابتلا به لکنت زبان را افزایش می‌دهند، بین متخصصین گفتار درمانی اختلاف نظر وجود دارد اما برخی از عوامی که بسیاری از متخصصین عنوان می‌کنند عبارتند از:

• سابقه خانوادگی ابتلا به لکنت زبان
• لکنت زبان که بیش از 6 ماه ادامه یافته باشد
• ابتلا به اختلالات گفتاری دیگر
• ترس یا نگرانی شدید در مورد لکنت زبان در کودکان یا برخی اعضای خانواده

برای پیش‌بینی احتمال ادامه لکنت زبان کودک فقط نمی‌توان از یک عامل استفاده کرد. ترکیبی از این عوامل به متخصصین گفتار درمانی در تعیین نوع درمان کمک می‌کند. برای کودکان و بزرگسالان، سؤال در مورد احتمال ادامه لکنت زبان از اهمیت کمتری برخوردار است زیرا لکنت زبان به اندازه‌ای ادامه یافته است که تبدیل به یک مشکل در زندگی روزمره فرد شده است. برای این افراد، معاینه شامل آزمایش‌ها، مشاهدات و مصاحبه‌هایی می‌شود که برای تعیین شدت کلی این اختلال طراحی شده‌اند. به علاوه، تأثیر این اختلال در ارتباطات فردی و مشارکت در فعالیت‌های روزمره مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. اطلاعات به دست آمده برای تعیین اقدامات درمانی به کار برده می‌شوند. این اقدامات درمانی برای موارد زیر طراحی می‌شوند:

• کمک به تکلم روان‌تر فرد
• برقراری ارتباط به صورت مؤثرتر
• مشارکت کامل‌تر در فعالیت‌های زندگی

اقدامات درمانی برای لکنت زبان

بیشتر اقدامات درمانی برای افراد مبتلا به لکنت، “رفتاری ” هستند. این برنامه‌های درمانی برای آموزش توانایی‌های خاص و توانایی‌های رفتاری فرد طراحی می‌شوند که بتوانند برقراری ارتباط شفاهی را در وی بهبود بخشند. به عنوان مثال، بسیاری از متخصصین گفتار درمانی به افراد مبتلا به لکنت نحوه کنترل و نظارت بر تکلم را آموزش می‌دهند. به علاوه به این افراد آموزش داده می‌شود که کلمات را کمی کندتر و با تنش فیزیکی کمتری بیان کنند. همچنین این افراد برای کنترل و نظارت بر نحوه تنفس در هنگام صحبت کردن نیز آموزش می‌بینند. زمانی که فرد یاد گرفت بر سرعت تکلم خود کنترل داشته باشد، می‌تواند کندتر از صحبت کردن معمولی به صورت روان‌تر و با سرعت کمتر جملات و عبارات کوتاه را بیان کند. به مرور زمان، افرادی یاد می‌گیرند که با سرعت بیشتر و روان‌تر، جملات بلندتر را بیان کنند وی این وضعیت چالش‌برانگیز تا زمانی که فرد بتواند به صورت عادی و روان صحبت کند ادامه می‌یابد. غالباً پس از تکمیل مداخلات معمول باید برای پیشگیری از بازگشت این اختلال، جلسات درمانی ادامه یابند.

چگونه می‌توان با افراد مبتلا به لکنت زبان، ارتباط بهتری برقرار کرد؟

غالباً افراد در مورد نحوه واکنش نسبت به افرادی که لکنت زبان دارند مردد هستند. این عدم اطمینان باعث می‌شود که شنوندگان در هنگام صحبت کردن این افراد کارهایی نظیر نگاه کردن به اطراف، متوقف کردن فرد، تکمیل سخنان یا عدم صحبت با این افراد را انجام دهند. هیچ کدام از این واکنش‌ها درست نیستند. به طور عمومی افراد مبتلا به لکنت زبان می‌خواهند مانند افراد دیگر تحت درمان قرار کیرند. آنان بسیار مراقب صحبت کردن خود هستند و به همین دلیل ممکن است صحبت آنها طولانی‌تر شود. متأسفانه، تصور می‌شود که این افراد در برخی موارد برای تندتر صحبت کردن تحت فشار قرار می‌گیرند. تحت برخی شرایط افراد مبتلا به لکنت زبان غالباً به سختی می‌توانند منظور خود را به طور روان بیان کنند؛ بنابراین، شنوندگانی که صبور نیستند یا عصبانی می‌شوند ممکن است شرایط را برای سخن گفتن افراد مبتلا به لکنت زبان دشوارتر کنند. وقتی با افراد مبتلا به لکنت زبان صحبت می‌کنید، بهترین روش این است که به این افراد زمان بدهید تا آنچه را می‌خواهند بگویند بیان نمایند. سعی نکنید که جملات آنها را تمام کرده یا کلمات را به جای آنها بیان کنید. انجام این کارها باعث می‌شود که فرد مبتلا بیشتر خود را تحت فشار ببیند. همچنین ارائه پیشنهادهایی مانند “آرام‌تر صحبت کن”، راحت باش” یا “نفس عمیق بکش” ممکن است وضعیت را برای وی ناراحت‌کننده‌تر کند زیرا این اظهار نظرها به این معنا است که غلبه بر لکنت زبان کار ساده‌ای است در حالی که این طور نیست!
البته، افراد مختلف مبتلا به لکنت زبان به گونه‌های متفاوتی بر اشکالات تکلمی خود فائق می‌آیند. برخی به راحتی در مورد خود صحبت می‌کنند در حالی که برخی دیگر از این افراد این گونه نیستند. معمولاً این کار می‌تواند کاملاً مفید واقع شود که از وی بپرسید که چه راهی برای واکنش نسبت به لکنت زبان او می‌تواند مفید باشد. به طور مثال می‌توانید بگویید که “من متوجه لکنت زبان شما شدم، آیا ممکن است که به من بگویید تمایل دارید افراد چه واکنشی نسبت به لکنت زبان شما نشان دهند؟”غالباً افراد قدردان توجه شما خواهند بود. قطعاً شما نمی‌خواهید این افراد را آرام کنید یا آنها را برای رفع لکنت زبان تحت درمان قرار دهید. به هر حال، شما می‌توانید روش‌های واقع‌بینانه‌ای برای نشان دادن اشتیاق خود نسبت به آنچه این افراد می‌گویند به کار ببرید به جای این که به فکر نحوه گفتن آنها باشید. این کار می‌تواند باعث کاهش عدم اشتیاق، عدم اطمینان یا تنش در این وضعیت شده و برقراری یک ارتباط مؤثر را برای هر دو طرف راحت‌تر کند.

ابتلا به لکنت زبان چقدر شایع است و معمولاً از چه زمانی شروع می‌شود؟

معمولاً علائم ابتلا به لکنت زبان در ابتدا در سنین بین 2.5 تا 4 سالگی شروع می‌شود. به ندرت ممکن است لکنت زبان در دوره دبستان شروع شود. لکنت زبان بین مردان بیش از زنان شیوع دارد. تخمین زده می‌شود که پسرانی که در سنین دبستان قرار دارند 3 تا 4 برابر بیش از دختران لکنت زبان پیدا می‌کنند. در دروان پیش دبستانی ممکن است اختلالات این افراد مشخص نشود به خصوص اگر مراحل اختلال لکنت زبان در مراحل اولیه باشد. در تمام سال‌های دبستان و پس از آن، بیشتر افراد مبتلا به لکنت زبان نسبت به مشکل خود و چگونگی واکنش افراد دیگر به عدم روان صحبت کردن خود آگاه هستند. پیشروی لکنت زبان در هر فردی متفاوت است. برخی کودکان در روزها و هفته‌های اول ابتلا به لکنت زبان مشکلات شدیدتری دارند. در برخی افراد دیگر، لکنت زبان به تدریج و پس از گذشت چند ماه یا چند سال افزایش می‌یابد. به علاوه، شدت لکنت زبان در کودکان در روزهای مختلف و هفته‌های مختلف به شدت متغیر است. در برخی از کودکان ممکن است لکنت زبان چندین هفته از بین برود و بدون وجود دلیل مشخصی دوباره شروع شود. در نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به لکنت زبان ممکن است علائم لکنت پایدارتر از علائمی باشد که در دوران کودکی وجود دارند. ممکن است جوانان و بززگسالان متوجه شوند که روان صحبت کردن آنها در هنگام انجام برخی فعالیت‌ها بهتر یا بدتر می‌شود. حدود 75 درصد کودکان پیش دبستانی که لکنت زبان دارند در نهایت بهبود می‌یابند. بسیاری از کودکانی پس از گذشت چند ماه از شروع لکنت زبان، بهبود می‌یابند. با این حال، برخی افراد مبتلا به لکنت زبان ممکن است سال‌های زیادی به این اختلال مبتلا باشند و پس از آن بهبود یابند. این که چرا برخی افراد بهبود می‌یابند هنوز مشخص نیست و نمی‌توان با قطعیت گفت که آیا علائم ابتلا به لکنت در یک کودک در دوران بزرگسالی بهبود می‌یابند یا نه. کودکان پس از گفتار درمانی ممکن است بهبود یابند. نقش گفتار درمانی در فرایند بهبودی نیاز به مطالعه بیشتری دارند زیرا برخی کودکان پیش دبستانی بدون مراجعه به متخصص گفتار درمانی بهبود می‌یابند. با انجام تحقیقات مسترم این امید ادامه دارد که متخصصین گفتار درمانی پاسخی برای این پرسش که بهبودی چرا و چگونه با انجام اقدامات گفتار درمانی یا بدون نیاز به آن حاصل می‌شود، پیدا کنند.

متخصصین گفتار درمانی چگونه با افراد مبتلا به لکنت زبان کار می‌کنند؟

متخصصین گفتار درمانی به کاهش تأثیر یا شدت لکنت در افراد مبتلا به این اختلال کمک می‌کنند. هدف از درمان، برطرف کردن لکنت زبان نیست که انجام آن برای بسیاری از افراد دشوار است بلکه هدف کاهش تأثیر این اختلال در برقراری ارتباط برای این افراد است. ممکن است افراد فکر کنند که می‌دانند چگونه باید بر لکنت زبان غلبه کرده یا نسبت به آن واکنش نشان داد. این افراد واکنش‌های دیگر که باعث روان صحبت کردن و برقراری مؤثر ارتباط می‌شوند را می‌آموزند. به عنوان مثال، فردی که تنش‌های فیزیکی و بلند در هنگام لکنت دارد باید یاد بگیرد که چگونه این تنش‌ها را تعدیل کند تا بتواند با سرعت بیشتری روان‌تر صحبت کند. زمانی که افراد می‌توانند روان صحبت کردن را در درمان مدیریت کنند باید توانایی‌ها و مهارت‌هایی آنها در زندگی واقعی ارتقا یابد. معمولاً انجام روش‌های رفتاری در دروان درمان نسبتاً ساده است. در مقابل، مدیریت روزانه روان صحبت کردن، حداقل در مراحل اولیه درمان کاری دشوار است. استفاده از روش‌های مدیریتی مختلف برای روان صحبت کردن به تلاش‌های ذهنی نیاز دارد. یک روش برای مدیریت و نظارت بر سرعت تکلم، تمرین در یک وضعیت آرام و کنترل‌شده مانند اتاق درمان و سپس در یک کلاس یا دفتر کار پر سر و صدا است. به همین دلیل، متخصصین گفتار درمانی غالباً با اعضای خانواده، معلم‌ها و افراد دیگر در مورد درمان صحبت می‌کنند. معمولاً نمی‌توان از فرد مبتلا به لکنت زبان نمی‌توان انتظار داشت که در تمام طول روز و در همه حالات بتواند بر روان صحبت کردن خود نظارت داشته باشد و آن را کنترل کند. به طور سنتی، درمان لکنت زبان در دروان پیش دبستانی مغفول می‌ماند. این غفلت ممکن است دو دلیل داشته باشد: مشاهده این که بسیاری از کودکان با وجود لکنت رشد می‌کنند و تصور بر این است که درمان حساسیت کودک نسبت به مشکلات تکلمی را افزایش داده و احتمال این که لکنت به طور دائمی باقی بماند را افزایش می‌دهد. تصور امروزی بر خلاف این است. باور امروزی این است که مداخلات در مراحل اولیه ایجاد این اختلال مطلوب‌تر است. گفته می‌شود که متخصصین گفتار درمانی هنوز توصیه می‌کنند که از رویکرد “صبر کنید و ببینید” برای کودکانی که چند ماه است به لکنت زبان دچار شده‌اند و انهایی که احتمال دائمی شدن این اختلال در آنها کمتر است استفاده کنید. در صورت توصیه به درمان کودکان پیش دبستانی، روش‌های درمان برای این کودکان متفاوت از بزرگسالان است. به عنوان مثال، والدین ممکن است برای دادن بازخورد به کودکان خود، دادن جایزه برای روان صحبت کردن (“این خیلی روان بود”) آموزش ببینند و گاهی اوقات موارد لکنت را به وی یادآوری کنند (“کمی ناجور بود”). والدین و متخصص گفتار درمانی ممکن است، تکلمی بدون لکنت را مدنظر قرار دهند. متخصصین گفتار درمانی به والدین موزش می‌دهند که چه موقع، کجا و چگونه این اقدامات درمانی را انجام دهند. تحقیقاتی که اخیراً انجام شده است در مورد برنامه‌های مداخله‌ای مانند روش‌های گفته شده در کاهش لکنت زبان کودکان پیش دبستانی مؤثر هستند
علاوه بر روش‌هایی که در بالا توضیح داده شد، ابزار کمکی بسیار زیادی نیز برای کمک به روان صحبت کردن افراد مبتلا به لکنت زبان وجود دارند. بیشتر این ابزارهای کمکی به فرد کمک می‌کنند که در هنگام صحبت کردن صدای خود را به گونه‌ای دیگر بشنوند. غالباً این ابزارها کوچک هستند بنابراین آنها را می‌توان در پشت گوش فرد مبتلا به لکنت قرار داد. تحقیقات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که برخی افراد مبتلا به لکنت زبان، زمانی که دوباره صدای خود را با تأخیر در یک گام بالاتر یا پایین‌تر می‌شوند یا زمانی که نویزهای سفید در هنگام صحبت کردن در گوش آنها پخش می‌شود می‌توانند روان‌تر صحبت کنند. میزان اثربخشی این ابزارها در زندگی واقعی هنوز تحت مطالعه و بررسی است. مطالعاتی که اخیراً انجام شده است نشان می‌دهد که برخی ابزار کمکی که به فرد بازخورد می‌دهند، بسیار مفید هستند در حالی که برخی دیگر از این ابزارها فایده‌ای ندارند. تحقیقات برای یافتن موارد زیر هنوز در حال انجام است:

• چرا این ابزار کمکی برای برخی افراد مفید است در حالی که برای برخی دیگر این گونه نیست.
• آیا این ابزارها می‌توانند طوری ساخته شوند که مؤثرتر عمل کنند؟
• استفاده از این وسایل کمک همزمان با گفتار درمانی و بدون انجام گفتار درمانی چقدر می‌توانند در روان صحبت کردن فرد مؤثر باشند؟
• آیا اثر استفاده از این ابزارها در طول زمان باقی می‌ماند؟

علاوه بر اقدامات درمانی که توسط متخصص گفتار درمانی ارائه می‌شود برخی افراد مبتلا به لکنت زبان انجام اقدامات خود درمانی و حضور در گروه‌های حامی را نیز مؤثر می‌دانند. به طور عمومی، گروه‌های حامی لکنت زبان، گروه‌های درمانی نیستند. در این گروه‌ها افرادی که مشکلات مشابه دارند حضور دارند. این افراد به هم کمک می‌کنند تا بر مشکلات روزمره خود ناشی از ابتلا به لکنت زبان غلبه کنند. گروه‌های زیادی از این دست در دنیا وجود دارد. در ایالات متحده گروه‌های حامی لکنت زبان، سابقه طولانی و قوی در کمک به افراد در غلبه بر لکنت زبان دارند. گروه‌های حامی غالباً شعبه‌های محلی دارند که هر شعبه چند نفر تا چند ده نفر عضو داشته و به طور منظم (ماهیانه یا هفتگی) جلسه دارند و در مورد مسائل مرتبط با لکنت زبان با هم تبادل نظر می‌کنند. برخی از این گروه‌ها، لیست ایمیل و چت روم، روزنامه و کتاب و کنفرانس‌های سالانه دارند که صدها نفر از افراد مبتلا به لکنت زبان را همراه با خانواده‌هایشان دور هم جمع می‌کند. بسیاری از اعضای گروهای حامی بیان کرده‌اند که تجربیات آنها در گروه باعث افزایش توانایی آنها دز استفاده از روش‌هایی شده است که در دوره درمان آموزش دیده‌اند. برخی گزارش‌ها حاکی از این است که حضور در این گروه‌های غیر رسمی برخی از نیازهای این افراد را که در جلسات گفتار درمانی تأمین نمی‌شد تأمین می‌کند؛ بنابراین بسیاری از افراد از مزیت حضور در جلسات گفتار درمانی با متخصص و عضویت در گروه‌های حامی برخورد می‌شوند. در واقع برخی از این گروه‌های حامی ارتباطی قوی با جامعه پاتولوژی گفتاری برقرار کرده‌اند که روش‌های درمان را برای افراد مبتلا به لکنت زبان بهبود بخشیده و گسترش می‌دهد.

برای مشاوره و درمان با ما تماس بگیرید

۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶