درمانِ دیسک گردن
دیسک گردن
ستون فقرات شامل استخوانهایی متصل به هم که مسئولیت مهم این استخوانها حفاظت از نخاع است، میباشد. نخاع درون ستون فقرات قرار گرفته است. عصبهای انشعابی از نخاع از سراسر بدن میگذرند و پیام عصبی را از مغز به عضلهها انتقال می دهند. این عصبها اطلاعات دما، لمس و درد را از عضلات به مغز نیز ارسال میکنند. در فرد دچار دیسک گردن، این عصبها اطلاعات درد را به مغز ارسال میکنند. علت به وجود آمدن این درد این است که با افزایش سن دیسک بین ستون مهرهها انعطاف ،خاصیت کشسانی وضربهگیری خود را از دست میدهد. لیگامنتهای شکننده ای اطراف دیسک وجود دارد که به آنها انالس فیروزیس ( annulus fibrosis) می گویند و این لیگامنت ها به راحتی دچار پارگی می شوند. درهمین زمان ناحیه داخلی دیسک که مانند ژله نرم است و به آن ناکلس پروپوزیس Nucleus pulposus گفته میشود شروع به خشک و جمع شدن میکند و همین دلیل شکایت افراد از درد و سختی ناحیه گردن مخصوصا در پایان روز هنگام شب می باشد. دیسک گردن برجسته به عصبها فشار وارد میکنند و موجب برانگیختن درد، کرختی یا بیحسی، گزگز کردن یا ضعف در شانهها یا بازوها میشود. صاحبان مشاغلی مانند دندانپزشکی و کاربران طولانی مدت رایانه که لازم است برای تمرکز و دیدن یک محل خاص مدتها سر و گردن را در وضعیت نامناسبی قرار دهند یا مشاغلی که لرزش طولانی به گردن وارد میکنند، مانند کارگرانی که با دریل زمین را سوراخ میکنند خطر ابتلا به دیسک گردن بیشتر است.
علائم دیسک گردن
مهمترین علامت دیسک گردن درد است. درد معمولا در پشت سر، پشت گردن و پشت هر دو کتف احساس میشود. در صورتی که به ریشه عصبی فشار وارد شود علائم فشار به عصب هم وجود خواهد داشت.
علائم دیسک گردن عبارتند از:
-
درد
به صورت تیر کشنده به شانه، بازو، ساعد و دست انتشار پیدا میکند.
-
اختلال حسی
بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد قسمتهای متفاوتی از اندام فوقانی و دست ممکن است دچار کاهش حس، خواب رفتگی و گزگز شود.
-
اختلال حرکتی
بر حسب اینکه کدام ریشه عصبی در گردن تحت فشار قرار بگیرد عضلات متفاوتی در اندام فوقانی و گردن دچار کاهش قدرت میشوند. در صورت مزمن شدن بیماری، ممکن است عضله مربوط به عصب مورد نظر دچار لاغری شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی با انجام نرمشهای طبی مخصوص به رفع علائم دیسک گردن کمک می کند. گاهی اوقات از کشش سر و گردن هم برای کاهش علائم استفاده میشود.
انجام ورزشهای گردن باعث تقویت عضلات گردن و افزایش انعطاف پذیری آنها شده و باعث تسهیل و تسریع تغذیه در این ناحیه میگردد.
ورزش و حرکات اصلاحی
خم کردن گردن
گردن خود را کج کرده، به طوری که چانه شما روی سینه شما قرار بگیرد. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کنید و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. به وضعیت طبیعی خود برگردید و این حرکت را 5 مرتبه تکرار کنید.
کشش گردن
چانه خود را بالا بگیرد تا گردن شما کشیده شود و بقیه قسمت های بدن خود را صاف نگه دارید. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کنید و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. سر خود را به طرف مرکز برگردانید و چانه خود را بالا بگیرید و سر را به طرف عقب برگردانید. به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. این حرکت را پنج بار تکرار کنید.
حرکت گردن به طرفین
سر خود را به طرف پایین به سمت شانه خود حرکت دهید. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کرده و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. سر خود را به مرکز برگردانید و این حرکت را در طرف دیگر نیز تکرار کنید. این حرکت را در هر طرف 5 مرتبه تکرار کنید.
چرخش گردن
گردن خود را به یک طرف بچرخانید، ارتفاع چانه خود را تغییر ندهید و تا جایی که احساس درد نمی کنید حرکت کنید. به آرامی عضلات گردن خود را سفت کرده و به مدت 5 ثانیه در این وضعیت باقی بمانید. سر خود را به طرف مرکز برگردانید و این کار را برای طرف دیگر تکرار کنید. این حرکت را در هر طرف 5 مرتبه تکرار کنید.
نکاتی درباره راههای تسکین درد
از گردنبند طبی استفاده کنید
جهت کاهش درد، استفاده از گردن بند طبی در کوتاه مدت موثر است اما در طولانی مدت راه مناسبی نیست و برای مدت بیش از چند روز کاملا مضر است و موجب تضعیف عضلات گردن میگردد.
تصحیح وضعیت بدن
شیوه نشستن، ایستادن، حالت قرار گیری در هنگام فعالیت و انجام ورزش بطور روزانه در بهبود این درد بسیار موثر است. انجام ورزشهای کششی جهت تسکین دردهای گردنی توصیه میشود. از انجام ورزشهایی که سبب بروز درد میشود جدا پرهیز کنید.
دانستنیهای مفید دیگر
همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگهدارید به طوری که هیچ زاویهای با بدن نسازد.
هرگز گردن خود را خم نکنید. در صورت لزوم صندلی خود را کوتاهتر کنید یا ارتفاع میز خود را بالاتر ببرید تا مجبور به خم کردن گردن خود نباشید. بسیاری از بیماریهای گردنی ناشی از خم بودن گردن به مدت طولانی است. بنابراین حتی الامکان گردن خود را خم نکنید و اگر مجبور به این کارهستید، هر از چند گاهی گردن خود را صاف کنید.
از نرمشها و حرکاتی که در آنها مجبور به خم کردن گردن هستید اجتناب کنید.
اگر کارتان نشسته است و مجبور به خم کردن گردن خود هستید حتماً با یکی از دستانتان از وزن سرتان و فشار آن بر روی مهرههای گردنی کاسته تا کمتر دچار صدمات گردنی شوید. شانهها و عضلات اطراف را تقویت نمایید، چرا که با افزایش قدرت و تحمل این عضلات، فشار کمتری روی مهره و دیسکهای بین مهرهای وارد میشود.
تمرین های کلیدی
یک دست را روی گوش خود قرار داده و در امتداد صورت با دست به سر فشار بیاورید و بالعکس. به مدت 10 ثانیه مکث کنید.
کف دست را روی پیشانی قرار دهید. با دست خود به پیشانی فشار آورید.این عمل را در جهت عکس نیز تکرار کنید. 10 ثانیه تامل کنید و دست رها کنید.
با دست شانه های خود را بگیرید و فشار معکوس اعمال کنید (با دست ها شانه ها را به جلو بکشید و همزمان تنه را عقب بکشید )تا 10 ثانیه تامل کنید.
دست ها را در امتداد بدن قرار دهید. شانه ها بالا برده و همزمان به عقب بچرخانید تا 5 ثانیه تامل کنید و دست را رها کنید. روش صحیح این تمرین به صورتی است که کشش را تا پایین کتف احساس کنید.