عوارض و خطرات جراحی ستون فقرات
هر نوع عمل جراحی می تواند عوارض جانبی داشته باشد و جراحی ستون فقرات نیز این قاعده مستثنی نیست. اگر عمل جراحی برنامه ریزی شده ای دارید، احتمالا یکی از اولین سوالات شما درباره خطرات این عمل است.
این مقاله عوارض جانبی عمومی احتمالی جراحی ستون فقرات را شرح می دهد:
بیهوشی، خونریزی، لخته شدن خون، پارگی سخت شامه ای، عفونت، مشکلات ریوی، و درد مداوم.
در جلسات پیش از جراحی با تیم پزشکی، پاسخ عینی به سوالات مربوط به آلرژی ها، رژیم دارویی، انتخاب های مربوط به سبک زندگی بسیار مهم است. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا خطرات احتمالی مربوط به جراحی را متوجه شود.
بسیاری عوامل می توانند بر خطر مربوط به پیچیدگی عمل جراحی اثر بگذارند؛ از جمله:
- سلامت عمومی
- سن
- تجربه قبلی عمل جراحی
- بیماری های هم زمان (مثل دیابت)
- پوکی استخوان
خوشبختانه احتمال بروز عوارض عمومی جراحی که در زیر فهرست شده اند در طول یا پس از عمل جراحی بسیار کم است.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی ستون فقرات
خطرات بیهوشی
بیشتر جراحی های ستون فقرات تحت بیهوشی عمومی انجام می شوند.
داروی داخل وریدی به فرد تزریق می شود تا بخوابد، بنابراین در طول عمل دردی را حس نخواهد کرد.
خطرات ناشی از بیهوشی نادر اما جدی هستند. این خطرات شامل حمله قلبی، سکته مغزی، آسیب مغزی و مرگ می شوند.
این عوارض می توانند ناشی از واکنش دارویی یا دیگر بیماری ها باشند.
چگونه می توان کمک کرد خطرات بیهوشی به کمترین حد برسد
در صورتی که یکی از اعضای خانواده سابقه عوارض ناخواسته بیهوشی را داشته و یا اگر از الکل یا دخانیات استفاده می کنید، حتما با پزشک جراح و متخصص بی هوشی در میان بگذارید.
خونریزی
تکنیک هایی که پزشک جراح از برش تا بستن زخم به کار می برد، با دقت زیاد انجام می شوند. هدف این است که از دست رفتن خون تا حد زیادی کاهش یابد.
با این حال آسیب به رگ های خونی بزرگ می تواند رخ دهد که خود عامل خونریزی است.
روش هایی که پزشک جراح از آن ها استفاده می کند تا عوارض خونریزی به حداقل برسد:
- پیش از عمل جراحی، تیم پزشکی از خون فرد نمونه برداری می کند. هدف این است که نوع خون را در صورت نیاز به خون اضافه در طول جراحی بدانند.
اغلب اوقات این انتقال خون اهدایی است. شاید برخی بیماران پیش از تاریخ جراحی خون خود را اهدا کنند. به این ترتیب می توانند از فراورده های خونی اهدایی پرهیز کنند.
- بازیافت خون حین عمل که انتقال خون خودی هم نامیده می شود، خون خود فرد را در حین جراحی از طریق مکش از موضع جراحی، بازیابی می کند.
تجهیزات ویژه ای که به آن دستگاه cell-saver می گویند، خون را جمع آوری و تصفیه می کند. این تجهیزات خون را پیش از آن که از طریق وریدی جداگانه به بدن بازگردد، شستشو می دهد.
لخته شدن خون
بیمارانی که تحت عمل جراحی از جمله جراحی ستون فقرات قرار می گیرند، مخصوصا جراحی هایی که مربوط به اندام های تحتانی و لگن خاصره می شود، در معرض خطر ایجاد لخته های خون داخل رگ های پا هستند. (وضعیتی که با نام ترومبوز سیاهرگی عمقی یا DVT شناخته می شود.)
بعد از عمل جراحی، مکانیسم لخته شدن خون بدن بسیار فعال است. به این دلیل که تلاش می کند خونریزی ناشی از عمل جراحی را متوقف کند.
آسیب به رگ های خونی اطراف موضع جراحی نیز می تواند موجب لخته شدن خون شود.
لخته های خونی می توانند داخل رگ های بزرگ ساق پا ایجاد شوند و شاید به رشد ادامه دهند و تا رگ های داخل ران ادامه پیدا کنند.
در برخی موارد این لخته ها می توانند به رگ های لگن خاصره نیز برسند.
اگر بخشی از این لخته ها آزاد شود، می تواند از طریق رگ ها به ریه ها رسیده و فرایند خون رسانی به آن بخش از ریه که مسدود شده را متوقف سازد.
این لخته شدن خون در ریه آمبولی ریه نام دارد و به شکل بالقوه ای تهدیدی برای زندگی محسوب می شود.
لخته شدن خون می تواند در طول هفته های اول پس از عمل جراحی رخ دهد. علائم هشدار دهنده لخته شدن احتمالی خون:
- ورم در ساق، مچ و یا پا
- حساسیت به لمس و یا قرمزی که می تواند در بالا یا پایین زانو گسترش یابد
- درد در ساق پا
آمبولی ریه
علائم احتمالی آمبولی ریه عبارت اند از:
- درد ناگهانی در قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرفه
در مدت زمان بستری شدن در بیمارستان، تیم پزشکی با دقت فرد را جهت ترومبوز سیاهرگ عمقی و علائم آمبولی ریه (و هم چنین دیگر عوارض احتمالی) تحت نظر قرار می دهد.
با این حال حتی در صورت بستری شدن در بیمارستان اگر چنین علائمی را تجربه کردید فورا پرستار را خبر کنید.
- در صورتی که به خانه منتقل شدید و این علائم را تجربه کردید، فورا با اورژانس تماس بگیرید.
چگونه می توان خطر ترومبوز سیاهرگ عمقی را به حداقل رساند؟
- پزشک توصیه می کند تا در سریع ترین زمان ممکن پس از عمل جراحی حرکت کنید (مثلا نشستن و راه رفتن) تا جریان خون به گردش درآید.
- اگر نیاز دارید تا در رخت خواب بمانید، می توانید پاهای خود را به بالا و پایین حرکت دهید (مانند وقتی که پدال گاز را فشار می دهید) تا خون به سمت قلب بازگردد.
- هم چنین ممکن است جوراب های ساق بلند مخصوصی با نام ضربانی برای پوشیدن به شما داده شود که اطراف ساق پا و ران را می پوشاند.
یک پمپ هر چند دقیقه یک بار جوراب ها را پر از باد می کند، رگ های پا را تحت فشار قرار می دهد و باعث برگشت خون به قلب می شود.
نوع دیگری از جوراب که TED نامیده می شود، به رگ های پا فشار وارد می کند تا بسته شود.
این عمل، حجم خونی که داخل رگ های پا جمع می شود را کاهش داده و خطر لخته شدن خون را تقلیل می دهد.
پزشک احتمالا داروهایی جهت کاهش خطر لخته شدن تجویز می کند. این داروهای رقیق کننده خون شامل آسپرین، هپارین، انوکساپارین یا وارفارین است.
پارگی سخت شامه ای
پارگی سخت شامه ای زمانی رخ می دهد که پوشش محافظ نازک اطراف نخاع و اعصاب نخاعی در طول عمل جراحی پاره شود.
گاهی اوقات پزشک جراح می تواند این پارگی را در طول عمل جراحی تشخیص داده و فورا آن را ترمیم کند.
بیشتر پارگی های سخت شامه ای بدون هیچ مصیبتی التیام می یابند.
با این حال در صورت عدم التیام، مایع نخاعی می تواند از طریق محل پارگی نشت کرده و باعث سردرد ستون فقراتی شود.
نکته اصلی درباره پارگی سخت شامه ای پس از جراحی ستون فقرات
اگر پس از عمل جراحی دچار سردرد شدید، با پزشک جراح خود در میان بگذارید. احتمالا برای ترمیم پارگی نیاز به جراحی مجدد داشته باشید.
عفونت
خطر عفونت پس از جراحی ستون فقرات در بیشتر بیماران اندک است.
برای کاهش خطر عفونت، فرد بلافاصله قبل از عمل جراحی، آنتی بیوتیک های داخل وریدی را دریافت می کند.
در صورت بروز عفونت، می تواند سطحی باشد (صرفا در شکاف پوست)، یا می تواند عمیق تر باشد و به بخش های اطراف نخاع و مهره ها گسترش یابد.
نشانه ها و علائم شایع عفونت عبارت اند از:
- زخمی سرخ، داغ و متورم
- افزایش درد
- تب که گاهی اوقات با لرز همراه است
- مایع روشن یا چرک زرد رنگی که از شکاف تراوش می کند
- بوی بد در محل زخم
نکته مهم درباره عفونت پس از جراحی ستون فقرات
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، فورا با پزشک خود صحبت کرده یا به اورژانس مراجعه کنید.
یک عفونت زخم سطحی معمولا می تواند با آنتی بیوتیک ها درمان شود اما عفونت زخم های عمیق تر ممکن است برای بیرون کشیدن عفونت به جراحی مجدد و درمان آنتی بیوتیک داخل وریدی یا دهانی نیاز داشته باشد.
در برخی موارد این احتمال وجود دارد که پزشک جراح نیاز پیدا کند تا هرگونه پیوند استخوان و یا ابزارآلات ستون فقرات یا قطعاتی که در طول جراحی ستون فقرات کاشته شده اند را بردارد.
مشکلات ریوی
ریه های فرد می توانند تحت تاثیر بیهوشی، کمبود فعالیت و مسکن های درد پس از عمل جراحی قرار بگیرند بنابراین فرد باید پس از جراحی آن ها را ورزش دهد.
عملکرد ریه سالم بخش مهمی از عملکرد پس از عمل است چرا که ریه ها اکسیژن را به بخش هایی از بدن می فرستند که برای بهبودی به آن احتیاج دارند.
اگر ریه ها پس از جراحی به درستی کار نکنند، می تواند منجر به سینه پهلو (نوعی عفونت ریوی) شود.
چگونه می توان خطر عوارض ریوی را به حداقل رساند؟
پزشک از بیمار می خواهد تا نفس های عمیق مکرر بکشد و گاه سرفه کند.
بیرون رفتن از رخت خواب حتی برای نشستن در صندلی به ریه ها کمک می کند عملکرد بهتری داشته باشند.
ممکن است به فرد دستگاهی به نام دم سنج داده شود که محاسبه می کند تنفس او چقدر دشوار است و به بهبود تنفس عمیق کمک می کند.
هم چنین فرد احتمالا با یک تنفس درمانگر کار کند که می تواند به او آموزش دهد چگونه سلامت ریه خود را حفظ کند.
درد مداوم
بعد از جراحی ستون فقرات، ماجرای بهبودی فرد آغاز می شود. ریکاوری جراحی ستون فقرات می تواند فرایندی دردناک، چالش برانیگز و طولانی باشد.
این فرایند می تواند هفته ها و ماه ها زمان ببرد تا فرد متوجه کاهش درد یا دیگر علائم شود.
و در برخی موارد، جراحی ستون فقرات به طور کامل درد او را کم یا رفع نمی کند؛ و حتی در واقع ممکن است باعث افزایش درد شود.
- نکته اصلی درباره درد پس از جراحی ستون فقرات: بهترین راه برای متوقف ساختن درد پس از جراحی، پیروی از دستور العمل های ریکاوری پزشک جراح است اما قدری درد پس از جراحی طبیعی است حتی اگر فرد همه موارد را پس از عمل به شکل درست انجام دهد.
با این حال اگر فرد پس از عمل دچار درد مداومی شود که بدتر می شود، باید با پزشک جراح خود صحبت کند.
بیشتر بخوانید: آتروفی عضلانی ستون فقرات یا نخاعی
عوارض جراحی ستون فقرات نادر هستند اما باید از آن ها مطلع بود
مادامی که خطرات عمومی جراحی ستون فقرات در این مقاله، نادر توصیف شد، فهم این مطلب که هرگونه عوارض احتمالی می تواند در طول یا پس از درمان رخ دهد، بسیار مهم است.
دانستن این خطرات به فرد اجازه می دهد آن ها را در برابر مزایای احتمالی بسنجد و در نهایت تصمیمی کاملا آگاهانه درباره این که کدام روش برای او بهترین است، بگیرد.
پیش از آن که تحت عمل جراحی قرار گیرید، باید از جراح ستون فقرات خود سوالاتی درباره خطرات همراه با جراحی گردن یا کمر خود بپرسید؛ از جمله راه هایی که به وسیله آن ها بتوانید از عوارض احتمالی جلوگیری کنید.
کلینیک توانبخشی یادمان انواع خدمات درمانی را برای راحتی حال بیماران هم در محیط کلینیک و هم در منزل ارائه می دهد. متخصصین ما به توجه به شرایط بیمار یک برنامه درمانی فردی را برای او تهیه خواهند کرد و بر روند پیشرفت بهبودی نظارت خواهند داشت.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خدمات کلینیک و دریافت نوبت با شماره های 02188088541 – 02188074196 تماس بگیرید
آدرس کلینیک کار درمانی ، فیزیوتراپی یادمان را از اینجا پیدا کنید.
