اوزون تراپی یک روش پزشکی جایگزین بحث برانگیز است که از گاز اوزون برای مبارزه با بیماری بهره می برد. اوزون شکلی از اکسیژن است.
در پزشکی جایگزین، متخصصان اوزون تراپی از اشکال گاز یا مایع اوزون برای درمان بیماری ها استفاده می کنند. از اوزون همچنین به عنوان ضد عفونی کننده موضعی نیز استفاده می شود.
مردم سال ها است که از اوزون تراپی در زمینه های پزشکی استفاده می کنند. با این حال، کاربرد آن در میان دغدغه های ایمنی بحث برانگیز است.
در سال 2019، سازمان غذا و دارو درباره استفاده از اوزون تراپی هشدار داد.
این هشدار از آن جهت بود که شواهد کافی برای رسیدن به این نتیجه وجود ندارد که برای کاربرد پزشکی موثر یا ایمن است یا خیر.
این مقاله، مروری اجمالی بر اوزون تراپی، شامل کاربردهای آن، مزایای مطرح، و خطرات و عوارض جانبی احتمالی ارائه می دهد.
اوزون تراپی چیست؟
اوزون تراپی به معنای شیوه های پزشکی است که از گاز اوزون استفاده می کند. گاز اوزون شکلی از اکسیژن است.
این گاز بی رنگ از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. در اتمسفر فوقانی، لایه ای از گاز اوزون از زمین در برابر تابش فرابنفش خورشید محافظت می کند.
با این حال بر روی سطح زمین، اوزون یک آلاینده مضر هوا است. استنشاق گاز اوزون مضر است و منجر به ناراحتی گلو و ریه، سرفه، و بدتر شدن علائم آسم می شود.
قرار گرفتن زیاد در معرض این اشعه می تواند منجر به آسیب ریه شود و کشنده باشد.
با این حال برخی محققان باور دارند اوزون می تواند اثرات درمانی در زمینه های پزشکی داشته باشد.
برای مثال در مقاله ای که در سال 2011 منتشر شد، گزارش شده از اوزون تراپی در موارد زیر استفاده شده است:
- درمان التهاب مفصل
- مقابله با بیماری های ویروسی مثل اچ آی وی و سارس
- ضد عفونی کردن زخم ها
- فعال سازی دستگاه ایمنی
- درمان بیماری ایسکمیک قلب
- درمان تباهی لکه زرد
- درمان سرطان
محققان در حال حاضر به دنبال اثرات اوزون تراپی بر بدن انسان جهت تشخیص هر گونه مزایای درمانی احتمالی هستند.
با این حال تا کنون تحقیقات کمی درباره اثربخشی و ایمنی حقیقی اوزون تراپی انجام شده است. به همین دلیل سازمان های رسمی فعلا استفاده از آن را تایید نمی کنند.
بیشتر بخوانید : تکار تراپی چیست؟
آیا اوزون تراپی اثربخش است؟
بر اساس گزارشی که در سال 2005 منتشر شد، شواهد کافی برای استفاده از اوزون تراپی برای اچ آی وی و دیگر بیماری های عفونی، بیماری قلبی، سرطان ها، بیماری های پوستی، و مجموعه ای از دیگر بیماری ها وجود ندارد.
اگرچه اوزون در برابر ویروسی که موجب اچ آی وی در بیرون از بدن انسان می شود، موفق نشان داده اما تا این تاریخ هیچ تحقیقی ایمنی یا اثربخشی آن را در انسان های زنده نشان نداده است.
برخی تحقیقات اشاره می کنند که اوزون تراپی می تواند به واسطه تعدیل پاسخ دستگاه ایمنی و برگرداندن کسری اکسیژن در بدن، با بیماری هایی هم چون سرطان مبارزه کند.
با این حال طب مکمل و پزشکی جایگزین برای سرطان اظهار می دارد که هیچ آزمایش کنترل شده تصادفی در افراد مبتلا به سرطان انجام نشده و تعداد کمی آزمایش اوزون تراپی برای تمام بیماری ها بر روی انسان اعمال شده است.
سازمان غذا و دارو استفاده از اوزون برای هیچ بیماری را مجاز ندانسته چرا که هیچ اثباتی مبنی بر ایمنی و اثربخشی آن وجود ندارد.
این بدان معنا است که محققان نیاز دارند پیش از تعیین اثرات حقیقی اوزون تراپی بر بدن انسان و این که آیا مزایای درمانی دارد یا خیر، آزمایش های بیشتری انجام دهند.
آیا اوزون تراپی ایمن است؟
اگرچه برخی تحقیقات نشان می دهند اثرات مفید اوزون تراپی استوار و ایمن است، منابع دیگر می گویند شواهد کافی برای دانستن ایمنی و اثربخشی حقیقی آن وجود ندارد.
در سال 2019، سازمان غذا و دارو بیانیه ای علیه استفاده از اوزون به عنوان یک درمان پزشکی منتشر کرد.
آن ها می گویند اوزون گازی سمی است و هیچ کاربرد مفید شناخته شده ای در طب پشتیبان یا پیشگیرانه ندارد.
سازمان غذا و دارو در مورد کاربرد آن به عنوان ضد عفونی کننده اظهار می دارد که “به منظور آن که اوزون به عنوان یک میکروب کش موثر باشد، باید در غلظتی بسیار بیشتر از آن باشد که به شکلی ایمن توسط انسان و حیوانات قابل تحمل باشد.”
اوزون تراپی اثراتی مضر در گذشته داشته که برخی از آن ها شدید بوده است.
بر اساس آنچه طب مکمل و پزشکی جایگزین برای سرطان اظهار می دارد “مواردی گزارش داده شده که تزریق مستقیم اوزون داخل وریدی منتج به آمبولی ریه و مرگ شده است.”
بر اساس یک گزارش در سال 2005، “برخی موارد گزارش شده است که استفاده از اوزون پس از دریافت اوزون تراپی منجر به آمبولی هوا، عفونت های منتقل شونده از طریق خون، و نقص میدان بینایی دو طرفه می شود.”
خود گاز اوزون برای انسان مضر است.
قرار گرفتن در معرض اوزون همراه با “افزایش قابل توجه در خطر مرگ ناشی از بیماری های تنفسی” است و در صورت همراه شدن با نیتروژن دی اکسید در هوا اثرات سمی شناخته شده ای بر ریه های انسان دارد.
حتی حجم کمی از اوزون می تواند موجب تحریک ریه ها و گلو، و منتج به سرفه، تنگی نفس، و آسیب به بافت ریه شود.
روش ها
اوزون ذاتا یک گاز است.
انسان برای استفاده از آن به عنوان دارو آن را بر روی پوست استعمال می کند، از آب اوزون دار استفاده می کند، گاز را به درون بدن می دمد، یا از سونای اوزون استفاده می کند که در آن یک بخش از بدن داخل کیسه و در معرض گاز اوزون قرار می گیرد.
از آن جایی که اوزون مجاری تنفسی را تحریک می کند، بسیار مهم است که افراد مطمئن باشند هیچ گاه گاز را استنشاق نمی کنند.
در برخی روش ها، متخصص خون فرد را با اوزون ترکیب کرده و آن را دوباره تزریق می کند. این فرایند با نام اتوهموتراپی معروف است.
مطالعات علمی، ایمنی این روش را ثابت نکرده است.
عوارض جانبی اوزون تراپی
عوارض جانبی مربوط به اوزون تراپی می تواند بر اساس نوع درمانی که فرد متحمل آن می شود، متنوع باشد.
افراد نباید هیچ گاه اوزون را استنشاق کنند. اگر این گاز وارد دهان، بینی یا چشم ها شود، می تواند باعث سوزش، سرفه، حالت تهوع، استفراغ یا سردرد شود.
در معرض اوزون قرار گرفتن با شدتی بیشتر منجر به عوارض تنفسی می شود.
افرادی که تحت درمان اوزون تراپی قرار می گیرند، گاهی واکنش یاریش-هرکس هایمر را تجربه می کنند.
این اتفاق باعث می شود فرد دچار علائمی هم چون آنفولانزا شده و در کوتاه مدت حس بدتری پیدا کند.
برخی از روش های اوزون تراپی شامل دمیدن گاز به داخل بدن می شود.
اگر شخص اوزون تراپی را از طریق مقعد دریافت کند، شاید احساس ناراحتی، محدودیت و حس نیاز به دفع گاز را تجربه کند. این عوارض جانبی موقتی هستند.
خلاصه
اوزون تراپی یک روش پزشکی جایگزین است که از گاز اوزون استفاده می کند. به دلیل نگرانی هایی که بر سر اثرگذاری و ایمنی آن وجود دارد، بحث برانگیز شده است.
محققان در حال حاضر در جست و جوی اثرات اوزون تراپی بر بدن انسان هستند تا هر نوع مزایای درمانی احتمالی آن را شناسایی کنند.
گاز اوزون برای انسان سمی است و تحقیقات کمی درباره ایمنی اوزون تراپی انجام شده. به همین دلیل، سازمان های رسمی فعلا از کاربرد آن پشتیبانی نمی کنند.
هر شخصی که درباره اوزون تراپی سوالی دارد و می خواهد بداند کدام درمان برای او مناسب است، باید با پزشک خود صحبت کند.
برای مشاوره و دریافت خدمات فیزیوتراپی و توانبخشی در غرب تهران، سعادت آباد با کلینیک یادمان تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک برای دریافت مشاوره 02188088541 – 02188074196