به شکستگی یک یا چند استخوان گردن، شکستگی گردن می گویند. استخوان های گردن که به آن ها مهره هم می گویند، استخوان هایی هستند که ستون فقرات را در ناحیه گردن تشکیل می دهند.
مهره های گردنی که از C1 تا C7 نام گذاری شده اند، از نخاع محافظت می کنند و برای حرکت، تکیه گاه و پشتیبان گردن هستند.
تشخیص احتمال شکستگی گردن امری مهم است.
علل شکستگی گردن
شکستگی گردن به واسطه آسیب شدیدی به گردن ایجاد می شود که قدرت آن در حد شکستگی مهره ها باشد. چنین آسیبی در اثر موارد زیر اعمال می شود:
- افتادن
- تصادفات خودرو، موتور سیکلت و عابر پیاده
- شیرجه در آب های کم عمق
- پیچش شدید یا ناگهانی گردن
- ضربه شدید به ناحیه سر یا گردن
خطرات شکستگی گردن
عواملی که خطر شکستگی گردن را افزایش می دهند، عبارت اند از:
- افتادن از ارتفاع، همچون نردبان، دوچرخه یا اسب
- افزایش سن
- پوکی استخوان
- بیماری ها یا وضعیت های خاصی که موجب پوکی استخوان یا کمبود مواد معدنی می شوند؛ همچون چرخه قاعدگی نامنظم، آمنوره و یائسگی
- بیماری ها یا وضعیت های خاصی که باعث ضعف استخوان می شوند؛ مانند تومور یا کیست
- کاهش حجم عضلانی
- انجام فعالیت های ورزشی خاصی که باعث شکستگی گردن می شوند؛ از جمله فوتبال، راگبی و هاکی روی یخ
- نبستن کمربند ایمنی یا استفاده نکردن از تجهیزات محافظتی ورزشی
- آسیب های شدید به سر یا دیگر قسمت ها؛ همچون ترومای شدید قفسه سینه، شکستگی لگن یا فمور
- خشونت
علائم شکستگی گردن
شکستگی گردن بسیار جدی است و ممکن است باعث فلج یا مرگ احتمالی شود.
شخصی که دچار آسیب گردنی شده، نباید بدون مراقبت پزشکی درخور و فوری، حرکت داده شود.
شکستگی گردن می تواند باعث موارد زیر شود:
- درد شدید
- ورم و کبودی احتمالی
- حساسیت به لمس
- کاهش حس در بازو ها یا پا ها
- ضعف عضلانی یا فلج بازو ها یا پا ها
تشخیص شکستگی گردن
فرد مصدوم به احتمال زیاد به بیمارستان منتقل می شود.
پزشک درباره علائم، فعالیت فیزیکی و نحوه آسیب دیدگی سوال هایی می پرسد و سپس قسمت مصدوم را معاینه، و آزمایش عصبی کاملی انجام می دهد.
آزمایش های تصویربرداری شامل موارد زیر می شود:
- پرتو ایکس؛ برای مشاهده شکستگی در استخوان ها یا در رفتگی مهره ها
- ام آر آی؛ تصاویر مقطعی برای مشاهده آسیب نخاعی ارائه می دهد
- سی تی اسکن؛ جهت تحلیل آسیب وارده به استخوان و هم چنین تشخیص این مساله که نخاع به دلیل تجمع خون، تحت فشار قرار گرفته یا خیر
درمان شکستگی گردن
شکستگی گردن، آسیب جدی است که می تواند منجر به فلج یا مرگ شود. بنابراین باید فورا برای کمک های پزشکی اقدام کرد.
بی حرکت و ثابت نگه داشتن قسمت آسیب دیده
زمانی که احتمال شکستگی گردن وجود دارد، باید فورا قسمت گردن و سر را به طور کامل بی حرکت و ثابت نگه داشت.
برای جلوگیری و به حداقل رساندن آسیب نخاعی، اجتناب از حرکت بیش از اندازه ضروری است.
به ورزشکاران توصیه می شود در هنگام بی حرکت نگه داشتن نخاع، هم چنان کلاه ایمنی و پد شانه را به تن داشته باشند.
پس از بی حرکت نگه داشتن، باید مشخص شود که فرد دچار مشکلات دیگری از جمله آسیب های ثانویه، انسداد راه هوایی یا شوک نشده باشد.
ثابت نگه داشتن قسمت آسیب دیده، شامل موارد زیر می شود:
- لوله تنفسی برای انسداد راه هوایی
- تزریق وریدی مایعات
- پذیرش در بیمارستان جهت نظارت
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی گردن
مراقبت های اولیه شکستگی گردن
پس از آنکه فرد در موقعیتی ثابت و تحت معاینه قرار گرفت، جلسات درمانی به موارد زیر بستگی خواهد داشت:
- شدت شکستگی
- کدام یک از استخوان های گردن شکسته شده است
- کدام قسمت از استخوان های گردن شکسته شده است
- آیا آسیب عصبی یا نخاعی موقت یا دائمی وارد شده
گزینه های درمانی برای شکستگی گردن شامل این موارد می شود:
بریس یا آتل گردن
شکستگی های مینور می توانند به واسطه استفاده تا 8 هفته از آتل یا بریس، درمان شوند.
این تجهیزات تا زمان بهبودی، گردن را در راستای صحیح نگه می دارند.
تراکشن
بریس های محکم یا جلیقه هالو تا 12 هفته پوشیده می شود تا شکستگی های شدید تر یا ثبات، درمان شوند.
تراکشن به فرد اجازه می دهد حرکت هایی که کمتر از آنچه نیاز است، انجام شود.
عمل جراحی
شاید به صفحه، پیچ یا سیم هایی برای اتصال مجدد قطعات استخوان و نگه داشتن آن ها در جای خود نیاز باشد.
همچنین جهت ترمیم استخوان های مهره، کاهش فشار یا برداشتن دیسک های مهره ای آسیب دیده به عمل جراحی نیاز است.
زمان کلی بهبودی به این مساله بستگی دارد که آسیب دیدگی فرد دائمی است یا خیر. فیزیوتراپی یا توان بخشی می تواند ماه ها یا سال ها طول بکشد.
بستری شدن در بیمارستان
معمولا افرادی که دچار شکستگی گردن می شوند، باید در بیمارستان بمانند. آسیب های جدی باید در بخش مراقبت های ویژه، تحت نظارت باشند.
برخی افراد مبتلا به شکستگی گردن به تنفس کمکی نیاز دارند. از یک لوله استفاده می شود تا تنفس مکانیکی برای پشتیبانی و کمک به تنفس فرد، انجام شود.
داروها
موارد زیر احتمالا مورد نیاز هستند:
- دارو های مسکن
- آنتی بیوتیک ها در صورت احتمال یا وجود عفونت
استراحت و بهبودی
به واسطه سن و سلامت عمومی فرد، مدت زمان بهبودی تغییر می کند.کودکان و افرادی که از سلامت عمومی بهتری برخوردار هستند، سریع تر درمان می شوند.
به طور کلی، هفته ها تا ماه ها برای بهبود یافتن شکستگی گردن، زمان لازم است.
معمولا زمانی که فرد بهبودی می یابد، او را برای حفظ قوت عضلات به فیزیوتراپی ارجاع می دهند.
شخص نباید تا زمانی که اجازه پزشک خود را دریافت نکرده، انجام فعالیت و ورزش را از سر گیرد.
حتی اگر گردن فرد بهبود یابد، احتمال آسیب دائمی یا فلج وجود دارد. در این موارد، توان بخشی طولانی مدت، نیاز است.
توان بخشی طولانی مدت
شکستگی گردن گاهی می تواند منجر به آسیب نخاعی و عصبی یا فلج شود؛ در این صورت نیاز است تغییرات بزرگی در زندگی، کار، خانواده و روابط اجتماعی فرد ایجاد شود.
شاید به توان بخشی گسترده ای از جمله کار درمانی، روان درمانی و گروه های حمایت کننده احتیاج باشد.
فردی که دچار شکستگی گردن شده، حتما باید دستور العمل های پزشک خود را دنبال کند.
پیشگیری از شکستگی گردن
برای اینکه احتمال شکستگی گردن را کاهش دهید، به این موارد توجه کنید:
- از موقعیت هایی که شما را در معرض آسیب جسمی قرار می دهد، اجتناب کنید.
- همیشه در حین رانندگی از کمربند ایمنی استفاده کنید.
- در صورت استعمال مواد مخدر یا الکل، رانندگی نکنید.
- در زمان شرکت در فعالیت های ورزشی و موارد مشابه از تجهیزات ایمنی و محافظتی مناسب استفاده کنید.
- تکنیک های صحیح تکل زدن را در فوتبال به کار ببرید. با کلاه ایمنی، ضربه نزنید.
- هیچ وقت در قسمت کم عمق استخر، شیرجه نزنید.
- در آب هایی که عمق آن را نمی شناسید یا از موانع موجود در آن اطلاعی ندارید، شیرجه نزنید.
- برای داشتن عضلات و استخوان های محکم، تمرینات تحمل وزن را انجام دهید.
برای کاهش خطر افتادن در محل کار و خانه، این اقدامات را انجام دهید:
- فورا مناطق لغزنده و لیز را تمیز کنید.
- مواردی همچون سیم و طناب های در رفته، قالیچه و هر خرت و پرت دیگری که ممکن است پای شما به آن ها گیر کند را جمع کنید.
- از مت های بدون لغزش در وان حمام و زیر دوش استفاده کنید.
- در کنار توالت، دوش و وان حمام، دستگیره نصب کنید.
- در دو طرف راه پله، نرده تعبیه کنید.
- فقط در اتاق ها، پلکان و سالن های روشن راه بروید.
- در صورت قطعی برق، چراغ قوه را همراه خود داشته باشید.
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد: رفع مشکلات ستون مهره‌ها و تقویت عضلات و ماهیچه‌ها
برای معاینه و شروع درمان آسیب های گردن از جمله شکستگی گردن زیر نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب دکتر بابک جلالیان با کلینیک یادمان تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک یادمان : 02188088541 – 02188074196