شکستگی دنبالچه
در صورت شکستگی دنبالچه چگونه می توان از آن به بهترین شکل قبل و بعد از درمان مراقبت کرد؟ دنبالچه یا کاکسیس، گروهی از استخوان‌های کوچک است که قسمت انتهایی ستون فقرات را شکل می‌دهد.
بسته به شخص، دنبالچه از 3 الی 5 مهره تشکیل شده است.
این گروه‌بندی کوچک استخوان‌ها در نقطه‌ای نرم به پایان می‌رسد. به جز بخش اول، استخوان‌های مهره معمولا به هم جوش خورده‌اند.
کاکسیس انسان در زیر به شکل منحنی درآمده است. اما درجه انحنا در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است. زمانی که شما می‌نشینید، بخشی از وزن فوقانی بدن شما به کاکسیس اعمال می‌شود.
شکستگی و یا صدمه دنبالچه می‌تواند بسیار دردناک باشد؛ مخصوصا زمانی که می‌نشینید.
دنبالچه به ماهیچه سرینی بزرگ و هم‌چنین جند ماهیچه و رباط دیگر متصل است.
زنان پنج برابر بیش از مردان مستعد درد دنبالچه هستند؛ به ویژه در دوران حاملگی و پس از آن.
هم‌چنین اگر مبتلا به استئوپنی (کاهش تراکم استخوانی) باشید، بیشتر در معرض خطر قرار دارید.
تصادفات رانندگی یکی از علل شایع آسیب به دنبالچه است.
علائم شکستگی دنبالچه
درد دنبالچه معمولا موضعی است. اقداماتی که ممکن است موجب شروع این درد شود، عبارت‌اند از:
- نشستن به مدت زیاد
- لم دادن در حالت نشسته
- ایستادن به مدت زیاد
- بلند شدن از حالت نشسته
- اجابت مزاج یا دفع ادرار
- مقاربت جنسی
درد در ناحیه تحتانی کمر یا دردی که به پا‌ها کشیده شود، می‌تواند پدیدار شود اما شایع نیست. ممکن است شما نیاز مکرری به دفع مدفوع پیدا کنید.
عوامل شکستگی دنبالچه
اصطلاح پزشکی درد دنبالچه، کوکسیدینی است. این درد می‌تواند در نتیجه در‌رفتگی یا شکستگی کامل باشد.
افرادی که برای درد دنبالچه به پزشک مراجعه می‌کنند، ممکن است اخیرا یک آسیب تروماتیک به دنبالچه را در اثر افتادن یا ضربه تجربه کرده باشند.
اما می‌شود بدون این‌که آسیبی را به خاطر آورد، درگیر این درد شد. گاهی اوقات نشستن روی یک نیمکت سفت می‌تواند ماشه درد را بکشد.
کوکسیدینی در افراد چاق سه برابر شایع‌تر است. این مساله به خاطر آناتومی دنبالچه در ارتباط با ستون فقرات و باسن است.
زمانی که نشسته‌اید دنبالچه و باسن شما، حالت سه‌پایه را تشکیل می‌دهند که تکیه‌گاهی برای وزن قسمت فوقانی بدن شما است.
در یک فرد لاغر یا با وزن متوسط، کاکسیس در هنگام نشستن در زیر بدن به سمت پایین می‌چرخد؛ بنابراین بهتر می‌تواند وزن بدن را تحمل کند.
در فردی که وزن بیشتر و باسن بزرگ‌تری دارد، لگن خاصره و کاکسیس چرخش کمتری در زمان نشستن دارند.
این مساله باعث می‌شود فشار بیشتری به نوک کاکسیس وارد شود و در‌رفتگی و شکستگی راحت‌تر عارض می‌شود.
تشخیص
پزشک شما از معاینه بالینی و پرتو ایکس برای تشخیص درد دنبالچه استفاده می‌کند. دانستن این موضوع که آیا عامل دیگری جز آسیب تروماتیک باعث درد شده، بسیار مهم است.
برای پی بردن به پاسخ این سوال، پزشک شما بافت نرم اطراف کاکسیس و قسمت تحتانی ستون فقرات (استخوان خاجی) را لمس می‌کند.
او می‌تواند رشد یک استخوان جدید را کشف کند که به خار استخوانی معروف است و می‌تواند منبع درد باشد.
او می‌تواند هم‌چنین به دنبال دیگر عوامل احتمالی درد هم‌چون تومور، کیست مویی زیرپوستی و یا اسپاسم عضلات لگن بگردد.
پزشک در آزمایش رکتوم (مقعدی)، با انگشت سبابه و شست به کاکسیس دسترسی می‌یابد. با حرکت دادن آن می‌تواند بگوید که قابلیت حرکت کم یا زیادی دارد.
دامنه حرکت طبیعی حدود 13 درجه است. خیلی کمتر یا بیشتر از این عدد، می‌تواند نشانی از مشکل باشد.
آزمایش پرتو ایکس در هر دو حالت ایستاده و نشسته صورت می‌گیرد. مقایسه زاویه دنبالچه در هر دو حالت به پزشک شما می‌تواند درجه حرکت را تشخیص دهد.
دنبالچه شکسته در برابر دنبالچه کوفته شده
در آزمایش پرتو ایکس هم‌چنین می‌توان تشخیص داد که دنبالچه شکسته یا کوفته شده. شکستگی معمولا در این آزمایش قابل مشاهده است.
اگرچه درمان در هر دو مورد یکسان است اما طول دوره بهبودی در شکستگی بیشتر از کوفتگی است.
درمان شکستگی دنبالچه
دنبالچه شکسته یا کوفته شده معمولا بدون جراحی درمان می‌شود و در 90 درصد موارد موفقیت‌آمیز است. فیزیوتراپی و استفاده از بالش‌های مخصوص، رایج‌ترین و موثر‌ترین روش‌های درمانی هستند.
دیگر درمان‌های غیر‌جراحی شامل این موارد هستند:
- بازپروری دیافراگم لگنی
- دستکاری یدی و ماساژ
- تحریک الکتریکی عصب
- تزریقات استروئیدی
- بلاک عصبی
- تحریک نخاع
فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپ می‌تواند حرکاتی را به شما آموزش دهد که باعث کشش رباط‌ها و تقویت عضلات ناحیه تحتانی ستون فقرات می‌شود.
او ممکن است از ماساژ یا کمپرس‌های گرم و سرد به طور متناوب هم استفاده کند تا درد شما کم شود. درمانگر شما هم‌چنین شما راهنمایی می‌کند که طریقه صحیح نشستن چیست.
بالش مخصوص دنبالچه
این بالش‌ها به طور اختصاصی طراحی شده‌اند تا تکیه‌گاهی برای باسن باشند. قسمتی از بالش جهت تخفیف فشار وارد بر دنبالچه، حذف شده است.
شما می‌توانید این بالش‌ها را بدون نسخه پزشک از فروشگاه‌های آنلاین و مغازه‌ها تهیه کنید.
بالش‌های دایره‌ای یا دوناتی به خاطر فشار مضاعفی که به دنبالچه وارد می‌کنند، توصیه نمی‌شوند. چنین بالش‌هایی بیشتر برای درد مقعدی مناسب هستند.
دارو‌ها
دارو‌های ضد‌التهاب غیر‌استروئیدی (NSAID) برای درد همراه با شکستگی یا کوفتگی دنبالچه توصیه می‌شود. این دارو‌ها شامل موارد زیر هستند:
- ایبوپروفن
- استامینوفن یا پاراستامول
- آسپرین
- ناپروکسن
عمل جراحی شکستگی دنبالچه
عمل جراحی معمولا شایع نیست؛ اما ممکن است برای افرادی که به درمان پاسخی نمی‌دهند ضروری باشد.
در جراحی هم می‌شود کل دنبالچه را برداشت که به آن کوکسیژکتومی می‌گویند و هم می‌توان یک بخش را بیشتر را برداشت. بهترین نتایج در دو نوع از موارد رخ می‌دهد:
- موارد مبتلا به هایپرموبیلیتی (آزادی بیش از حد در حرکت) دنبالچه
- موارد مبتلا به اسپیکول (رشد استخوان جدید و نوک‌تیز) روی دنبالچه
دوره ریکاوری و توانبخشی شکستگی دنبالچه
مدت زمان ریکاوری شکستگی یا کوفتگی دنبالچه به سن شما و شدت آسیب بستگی دارد.
کودکان زود‌تر از بزرگسالان بهبودی می‌یابند و دوره ریکاوری در بزرگسالان جوان سریعتر از افراد مسن‌تر است.
مدت زمان متوسط ریکاوری برای کوفتگی دنبالچه تا چهار هفته است. یک دنبالچه شکسته می‌تواند تا 12 هفته التیام یابد.
بازپروری
بازپروری شامل فیزیوتراپی، تمرینات خانگی و احتمالا یک بالش مخصوص برای نشستن است.
تمریناتی برای دنبالچه شکسته
پزشک یا فیزیوتراپیست شما می‌تواند تمرین‌هایی برای تقویت عضله‌های اطراف کاکسیس به شما بدهد. این عضلات شامل ماهیچه‌های شکمی و دیافراگم لگنی می‌شود.
ورزش‌های کگل به تقویت دبافراگم لگنی کمک می‌کنند و هم برای زنان و هم برای مردان مفید هستند.
نشستن در حالت مناسب هم می‌تواند مفید باشد. طوری بنشینید که کمر شما به صندلی تکیه کند و از قوز کردن خودداری کنید.
کف پا‌ها به صورت صاف روی زمین باشد و اگر پای شما به زمین نمی‌رسد از یک کتاب یا تکیه‌گاه برای آن استفاده کنید.
بیشتر بخوانید : تمرینات دنبالچه
خوابیدن با دنبالچه شکسته
برای کاهش درد دنبالچه شکسته یا کوفته شده، خوابیدن باید این شرایط را داشته باشد:
- روی یک تشک سفت
- به پهلو همراه با یک بالش بین زانو‌ها
- به پشت همراه با یک بالش زیر زانو‌ها
مدیریت درد
مدیریت درد شامل ماساژ، گرما و یخ، و دارو‌های ضد‌التهاب غیر‌استروئیدی است. ادامه دادن تمرینات هم بسیار مهم است.
شکستگی دنبالچه در کودکان
انعطاف استخوان‌های کودکان، احتمال آسیب به کاکسیس را افزایش می‌دهد. اما به دلیل سطح فعالیت ورزشی و بازی است که صدمات وارد به دنبالچه در کودکان شایع است.
دوره‌های ریکاوری برای کودکان سریعتر از بزرگسالان است. جراحی دنبالچه در این سنین به ندرت ضروری است.
شکستگی دنبالچه در دوران بارداری
زنان 5 برابر بیشتر از مردان به درد دنبالچه حساس هستند. بیشتر این آمار مربوط به دوران حاملگی و زایمان است.
افزایش وزن و در‌نتیجه تغییر در وضعیت بدن در دوران بارداری، خطر آسیب به دنبالچه را افزایش می‌دهد.
موقعیت قرارگیری دنبالچه هم عامل دیگری است که باعث حساسیت به آسیب در طی زایمان سخت می‌شود؛ مخصوصا در مواردی که نیاز به استفاده از ابزار دارد.
نتیجه‌گیری
دنبالچه شکسته یا کوفته شده معمولا خود بخود التیام می‌یابد. فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی و بالش مخصوص، همگی می‌توانند به تسکین درد و تسریع دوره ریکاوری کمک کنند.
اگر درد شدید است یا اگر با دفع مدفوع و ادرار مشکلی دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. عمل جراحی در کمتر از 10 درصد موارد ضروری است.
بیشتر بخوانید: درد دنبالچه و درمان آن
در صورتی که با آسیب یا درد دنبالچه مواجه شده اید با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی، توانبخشی و درمان فیزیکی یادمان نسبت به درمان این مشکل و بهبود هر چه سریعتر آن با ما تماس بگیرید.
شماره تماس های دریافت نوبت حضوری : 02188088541 – 02188074196
