مایوفاشیال تراپی محدودیت‌های بافت نرم که باعث درد می‌شود را تسکین می‌دهد. برخی از علل درد مایوفاشیال مزمن یا درد پایین کمر ساده‌تر از سایرین است: ضربه (مانند تصادف رانندگی یا سقوط)، وضعیت قرارگیری فشرده و نقص حرکتی، عصب فشرده شده از فتق دیسک کمر، یا بیماری‌های التهابی.
هنگامی که درد ناشی از سفتی مایوفاشیال در سیستم فاشیال ایجاد می‌شود (شبکه‌ای از بافت همبندی است که در بدن پخش می‌شود و تمام عضلات، استخوان‌ها، رگ‌های عصبی و اندام‌ها را در سطح سلولی احاطه می‌کند) تشخیص آن دشوارتر است، زیرا محدودیت‌های فاشیا در اسکن‌های MRI یا اشعه X نشان داده نمی‌شود. با این وجود، این محدودیت‌ها می‌توانند نقش مهمی در ایجاد درد و نقص در ساختار ستون فقرات، و اندام‌ها داشته باشند.
مایوفاشیال تراپی (همچنین به عنوان درمان ریلیز میوفاشیال یا درمان آزادسازی میوفاشیال شناخته می‌شود) نوعی از کشش کم بار ایمن و کم فشار است که باعث کاهش سفتی و درد ناشی از سندرم درد مایوفاشیال در کل بدن می‌شود. سندرم درد مایوفاشیال درد عضلانی مزمنی است که در نواحی خاصی به نام آید نقاط ماشه‌ای بوجود می‌آید.
در کلینیک توانبخشی یادمان از مایوفاشیال تراپی برای درمان برخی از درد های مختلف اسکلتی عضلانی در کنار سایر روش های فیزیوتراپی استفاده می شود. یکی از کاربردهای این تکنیک برای کمک به سهولت زایمان طبیعی و سزارین است. تکنیک‌های آزادسازی مایوفاشیال (آزادسازی بافت همبندی عضلانی) روشی ایده‌آل برای درمان علائم مرتبط با بارداری و پس از زایمان است.
فاشیا چیست؟
فاشیا یک بافت سه بعدی است که در کل بدن نفوذ می‌کند. بهترین راه برای توصیف فضای سیستم فاشیال، تصور کردن آن به عنوان لایه‌ای از بافت همبند (شبیه به تاندون یا رباط) است که از بالاترین لایه پوست، مستقیما از زیر پوست شروع می‌شود و تا دو لایه عمیق‌تر گسترش می‌یابد.
زمانی که فاشیا در وضعیت سالم و عادی خود قرار داشته باشد، یک بافت ریلکس و نرم است – مانند بافتنی در ژاکت با گره‌های شل. اما زمانی که محدود شود، سفت و سخت تر می‌شودو انعطاف‌پذیری آن کاهش می‌یابد و می‌تواند باعث افزایش کشش، تنش و فشار به اندازه 2000 پوند در اینچ مربع شود. فاشیا یک سیستم متوالی است که از کف پا تا بالای سر را در بر می‌گیرد و دارای سه لایه است:
- فاشیای سطحی، که مستقیماً در زیر پوست قرار دارد. این لایه چربی و آب را ذخیره می‌کند، به اعصاب اجازه می‌دهد تا از طریق آن عبور کنند، و به عضلات اجازه حرکت دادن پوست را می‌دهد.
- فاشیای عمیق که عضله، استخوان، اعصاب و رگ‌های خونی را در سطح سلولی احاطه و در آن نفوذ می‌کند.
- فاشیای عمیق‌تر، که درون سیستم ساکرال جمجمه قرار دارد.
محدودیت‌های فاشیا ممکن است در هر یا تمام لایه‌ها رخ دهد.
علل درد مایوفاشیال
درد مایوفاشیال می‌تواند دو منبع داشته باشد. درد می‌تواند از عضلات اسکلتی یا بافت‌های همبند که توسط استخوان محکم بسته می‌شوند، ایجاد شود. علاوه بر این، درد می‌تواند از خود بافت مایوفاشیال آسیب‌دیده ایجاد شود، گاهی اوقات در “نقطه ماشه‌ای” که انقباض فیبرهای عضلانی رخ داده است. در هر دو صورت، محدودیت یا انقباض، جریان خون به داخل ساختارهای آسیب‌دیده را مهار می‌کند. بنابراین روند انقباض را برجسته‌تر می‌کند، مگر اینکه منطقه مورد درمان قرار گیرد.
هدف از درمان مایوفاشیال کشش و شل کردن فاشیال است به طوری که آن و سایر ساختارهای پیوسته بتوانند آزادتر حرکت کنند و حرکت بیمار دوباره احیا شود. به همین دلیل، گاهی اوقات درمان مایوفاشیال به عنوان درمان “مایوفاشیال ریلیز” شناخته می‌شود. همچنین ممکن است توسط عده‌ای با نام “درمان نقطه ماشه‌ای میوفاشیال” نیز مورد استفاده قرار گیرد.
مایوفاشیال ریلیز چگونه عمل می‌کند؟
بیشتر درمان‌های مایوفاشیال ریلیز در طول یک جلسه ماساژ درمانی انجام می‌شود. بعضی از متخصصان کایروپراکتیک و پزشکان طب سنتی نیز ممکن است این درمان را ارائه دهند.
درمانگر شما به آرامی مایوفاشیا را ماساژ داده و مناطق سفت یا محکم را احساس می‌کند. مایوفاشیای طبیعی باید احساس انعطاف پذیری و الاستیک داشته باشد. درمانگر در مناطقی که با یک فشار دستی سبک احساس سفتی می‌کند، شروع به ماساژ و کشش می‌کند. سپس در آزاد کردن فشار و سفتی به بافت و غلاف کمک می‌کند. این روند چندین بار در همان نقاط ماشه‌ای و در سایر نقاط محرک تکرار می‌شود تا اینکه درمانگر احساس کند که تنش کاملاً آزاد شده است.
ممکن است این مناطقی که ماساژ درمانی روی آن‌ها انجام می‌شود، نزدیک منشا درد یا جایی که شما بیشترین درد را احساس می‌کنید نباشد. میوفاشیال ریلیز روی شبکه گسترده‌ای از ماهیچه ها کار می‌کند که ممکن است باعث درد شما شود. در این درمان سعی می‌شود با آزاد کردن نقاط ماشه‌ای در بخش وسیعی از سیستم عضلانی، تنش را در بدن کاهش داد.
کاربردهای مایوفاشیال درمانی
درمان رهاسازی مایوفاشیال (MFR) بر آزاد شدن تنگی و سفتی عضلات تمرکز دارد. تعدادی از مشکلات و علائم وجود دارد که درمان مایوفاشیال ریلیز به آن می‌پردازد.
بسیاری از بیماران بعد از از بین رفتن انعطاف پذیری یا عملکرد پس از آسیب‌دیدگی، یا در صورت وجود درد مداوم در ناحیه کمر، شانه، لگن یا عملا درد در هر ناحیه‌ای که دارای بافت نرم است، به دنبال درمان مایوفاشیال هستند.
سایر بیماری‌های تحت درمان با مایوفاشیال ریلیز شامل اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، سندرم تونل کارپ یا احتمالاً فیبرومیالژیا یا سردردهای میگرنی است. علائم بیمار معمولاً شامل موارد زیر است:
- سفتی بافت‌هایی که حرکت را محدود می‌کنند یا بدن را از تراز و متعادل بودن خارج می‌کنند و باعث می‌شوند افراد مثلاً یک لگن یا شانه را مورد استفاده بیش از حد قرار دهند.
- احساس فشار بیش از حد به عضلات یا مفاصل که باعث ایجاد درد می‌شود
- درد در هر قسمت یا قسمت‌های بدن از جمله سردرد یا کمردرد.
جلسات مایوفاشیال ریلیز چگونه است؟
جلسات درمانی از الگویی مشابه با فیزیوتراپی برای توانبخشی بعد از عمل پیروی می‌کنند. قرار ملاقات اولیه به مشخص کردن نقاطی از فاشیا که محدود به نظر می‌رسند اختصاص داده می‌شود و میزان از دست دادن حرکت یا از دست رفتن تقارن در بدن را اندازه گیری می‌کند. جلسات درمانی بعدی ممکن است:
- حداقل 30 دقیقه، اما به طور بهینه 50 دقیقه یا بیشتر در هر جلسه انجام شود
- روزانه یا هر چند روز یکبار انجام شود
- در کلینیک سرپایی و یا مرکز بهداشت قرار بگیرید
- یک درمانگر آموزش دیده در یک اتاق درمان آرامش‌بخش خصوصی، به معالجه شما بپردازد
- بسته به ماهیت و شدت ناتوانی، درمان طی چند هفته یا چند ماه انجام شود.
درمان قسمت‌های مختلف بدن متفاوت است اما معمولاً شامل استعمال فشار ملایم یا کشش مداوم در ناحیه آسیب‌دیده می‌باشد. پیشرفت بهبود بیمار با افزایش سطح حرکتی یا عملکردی بیمار، و یا کاهش درد احساس شده توسط او ارزیابی می‌شود.
درمان‌های مضاعف با درمان مایوفاشیال ریلیز
مایوفاشیال تراپی می‌تواند پیشرو و مکمل سایر درمان‌ها باشد. بیمارانی که تحت درمان مایوفاشیال تراپی هستند، ممکن است از سایر اشکال مراقبت و درمان غیرجراحی نیز استفاده کنند که هدف آن‌ها کنترل درد و گرم نگه داشتن عضلات و مفاصل است. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر است:
- از داروهای تسکین دهنده درد بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید
- از گرما برای تسکین ماهیچه‌های محدود شده و یا از یخ برای آرام کردن مناطق متورم استفاده کنید
- تمرینات حرکات کششی را برای حفظ انعطاف‌پذیری و افزایش دامنه حرکات، یا ورزش‌های هوازی را برای افزایش جریان خون به مناطق آسیب‌دیده انجام دهید.
مایوفاشیال تراپی همچنین می‌تواند سایر روش‌های درمانی را از جمله طب سوزنی، درمان‌های دستی، فیزیوتراپی یا کاردرمانی برای افزایش اثربخشی آن‌ها تقویت یا کمک کند. درمان مایوفاشیال ریلیز همچنین می‌تواند قبل از عمل جراحی اسکلت و عضله را بهبود ببخشد یا به ورزشکاران کمک کند قبل از مسابقات ورزشی، تعادل و هماهنگی بهتری داشته باشند.
با هدف قرار دادن نواحی خاص سیستم فاشیال، مایوفاشیال تراپی می‌تواند به آماده‌سازی بیماران برای ایجاد اشکال تهاجمی‌تر تقویت یا تسکین درد برای بیمارانی که دارای انعطاف‌پذیری و حرکت محدود هستند کمک کند، بنابراین به بیماران این امکان را می‌دهد که به حرکت عادی خود برگردند و عملکرد بیشتری داشته باشند.
خطرات مایوفاشیال ریلیز چیست؟
مایوفاشیال ریلیز با استفاده از ماساژ درمانی خطرات بسیار کمی دارد. اگر شما سعی در ریلکس کردن یا کاهش درد کمر خود را دارید، ماساژ درمانی ممکن است برای کاهش درد شما مفید باشد.
در موارد بسیار نادر، ماساژ درمانی ممکن است باعث موارد زیر شود:
- خونریزی داخلی
- فلج موقت یا مشکل در حرکت دادن عضلات
- واکنش آلرژیک به روغن‌ها، ژل‌ها یا لوسیون‌ها
- آسیب عصبی
مایوفاشیال تراپی به چه کسانی توصیه نمی‌شود؟
ماساژ درمانی برای افراد زیر ایده‌آل نیست:
- افراد با سوختگی، صدمات یا زخم‌های دردناک
- کسانی که دچار شکستگی یا ترک استخوان هستند
- افرادی که داراری استخوان‌های شکننده یا ضعیف هستند
- بیمارانی که ترومبوز وریدی عمیق یا مشکلات وریدی عمیق دارند
- کسانی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنند