استروبوسکوپی و آنالیز صدا و تارهای صوتی( آندوسکوپی حنجره )جهت بررسی وضعیت ساختمان و عملکرد حنجره
بررسی ساختارهای داخلی حنجره، ازجمله تارهای صوتی، “لارنگوسکوپی” یا “آندوسکوپی حنجره” نام دارد. سه راه اصلی برای انجام آندوسکوپی حنجره وجود دارد که در زیر به آن‌ها اشاره خواهد شد. هرکدام از آن‌ها می‌تواند در شرایط خاص مناسب باشد، اما هیچ‌کدام از آن‌ها به‌تنهایی نمی‌توانند لرزش سریع مخاط را – که به کمک آن اصوات تولید می‌گردند – به‌درستی ارزیابی نمایند. برای این کار نیاز به یک فنّاوری خاص است به نام ” استروبوسکوپی”.
سه روش انجام آندوسکوپی حنجره
آینه لارنگوسکوپی
مزایا
اولین و بهترین روش معاینه حنجره در زمان خود (بیش از یک قرن توسط پزشکان مورداستفاده قرار می‌گرفت) استفاده از یک آینه کوچک زاویه‌دار مخصوص بود که وارد انتهای دهان می‌گردید، شبیه آینه‌ای که توسط دندان‌پزشکان مورداستفاده قرار می‌گیرد. این آینه پرتوهای نوری را بر روی تارهای صوتی می‌تاباند و سپس تصویری از تارهای صوتی برای پزشک منعکس می‌نمود. این روش تصویر خوبی از تارهای صوتی برای ما فراهم می‌کند، با توجه به انعکاس طبیعی رنگ‌ها شاید بتوان گفت دقیق‌ترین تصویر را برای پزشک فراهم می‌نماید.
معایب
در این روش قادر به دیدن ارتعاش تارهای صوتی با آینه نیستیم. همچنین بزرگ‌نمایی تصویر و ثبت تصویر ایجاد شده برای پزشک نیز ممکن نمی‌باشد. به این دلایل و به دلیل نیاز به مهارت خاص و نورپردازی، امروزه دیگر زیاد از این روش استفاده نمی‌شود.
آندوسکوپی حنجره با کمک فیبر نوری انعطاف‌پذیر
این روش به‌طور گسترده‌ای برای معاینه تارهای صوتی در دسترس می‌باشد. یک لوله آندوسکوپی که قطر آن کمتر از ۴ میلی‌متر است، از طریق یکی از سوراخ‌های بینی وارد آن شده و تا پشت گلو هدایت می‌شود. تا زمانی که درست بالای حنجره مستقر شود. دستگاه فیبر نوری آندوسکوپی وسیله‌ای قابل‌انعطاف است که امروزه در معاینات گوش، حلق و بینی بسیار استفاده می‌شود، امروزه در تمامی مراکز پزشکی گوش، حلق و بینی، نمونه‌ای از این دستگاه یافت می‌شود.
مزایا
به‌طورکلی از مزیت‌های این دستگاه، می‌توان به در دسترس بودن و سهولت استفاده آن اشاره کرد، همچنین به کمک این دستگاه می‌توان تارهای صوتی را در فعالیت‌های مختلف مانند: بلع، سخن گفتن ممتد و یا آواز خواندن، ارزیابی نمود. این موضوع در بررسی بسیاری از اختلالات عصبی مانند “دیسفونی اسپاسمودیک” و “فلج تارهای صوتی” بسیار مهم است.
معایب
کیفیت نوری که توسط یک آندوسکوپی انعطاف‌پذیر ارائه می‌شود به‌طورکلی پایین‌تر از یک آندوسکوپی غیر قابل‌انعطاف است، زیرا که تصویر به جای انتقال از طریق میله‌های شیشه‌ای غیر منعطف از طریق فیبرهای نوری انتقال می‌یابد. بنابراین تصویر به‌دست‌آمده ممکن است غیر شفاف و نامتعادل باشد. این موضوع می‌تواند تشخیص اختلالات ظریف را در میان انبوهی از تارهای صوتی با مشکل مواجه کند. به‌طورکلی استروبوسکوپی (قسمت پایین را ملاحظه فرمایید) انجام‌شده توسط یک آندوسکوپی قابل‌انعطاف، نسبت به آندوسکوپی غیر منعطف، از قابلیت اتکای کمتری برخوردار است. لارنگوسکوپی با فیبر نوری انعطاف‌پذیر، به‌تدریج جای خود را به “آندوسکوپی‌های منعطف دیستال چیپ” داده است.
آندوسکوپی غیر منعطف حنجره از طریق دهان
این روش در امتداد اصول استفاده از آینه لارنگوسکوپی کار می‌کند. تفاوت در این است که به جای یک آینه، یک آندوسکوپی غیر منعطف از طریق دهان وارد موقعیت حنجره می‌شود. این آندوسکوپی با خود یک منبع نوری حمل می‌کند که به کمک آن پزشک می‌تواند به نحو مؤثرتری به معاینه حنجره بپردازد. همچنین به‌واسطه کیفیت نور مناسب و امکان ضبط تصاویر و امکان انجام عمل استروبوسکوپی، این روش از جایگاه خاصی برخوردار گشته است.
مزایا
آندوسکوپی غیر منعطف شرایط اپتیکی و نوری بهتری را برای ما فراهم می‌کند که اغلب با توانایی بزرگ‌نمایی حنجره، شرایط بهتری را برای معاینه حنجره ایجاد می‌کند. این مزایا باعث می‌شود این وسیله بهترین ابزار استروبوسکوپی و تشخیص ضایعات جزئی حنجره محسوب گردد.
معایب
ورود آندوسکوپی غیر منعطف از طریق دهان، مستلزم ثابت نگه‌داشتن زبان می‌باشد. این وضعیت تا حدودی باعث می‌شود حنجره در یک موقعیت غیرطبیعی قرار بگیرد، بنابراین ارزیابی در هنگام صحبت کردن ممتد، آواز خواندن و برخی دیگر از تست‌ها غیرممکن می‌شود.
شکل ۱ – نمایی از حنجره توسط فیبر نوری انعطاف‌پذیر
شکل ۲ – نمایی از همان حنجره توسط آندوسکوپی غیر منعطف
استروبوسکوپی حنجره
در این روش تخصصی، ارتعاش تارهای صوتی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در استروبوسکوپی حنجره، از فلاش‌های نوری با سرعت‌بالا و کنترل‌شده استفاده می‌شود تا فرکانس صدای بیمار مورد ارزیابی قرار گیرد. تصاویر به‌دست‌آمده از طریق این فلاش‌های نوری، حرکت آهسته (اسلوموشن) ارتعاشات تارهای صوتی، هنگام تولید اصوات را برای ما فراهم می‌کند. در استروبوسکوپی معمولاً یک میکروفون به پوست گردن بالای حنجره متصل می‌شود تا فرکانس اصوات ثبت گردد.
فرکانس صدا به چراغ فلاش زن دستگاه استروبوسکوپ متصل است، بنابراین همگام با فرکانس تولیدشده، چراغ دستگاه قادر به فلاش زدن می‌باشد. این امر باعث می‌شود یک تصویر ویدئویی از لرزش تارهای صوتی برای ما فراهم شود که به آن “امواج مخاطی” نیز می‌گویند.
ازآنجاکه این ارتعاشات، منبع اصلی تولید صدای ما محسوب می‌شوند، استروبوسکوپ بهترین ابزار برای ارزیابی وجود توده یا بی‌نظمی‌های مجود در تارهای صوتی (به‌عنوان وجود اختلالات عصبی متقابل) می‌باشد. تا حد زیادی استروبوسکوپی بهترین وسیله به‌منظور بررسی اختلالاتی مانند پولیپ، ندول، کیست، اسکار و سایر ضایعاتی می‌باشد که ارتعاشات تارهای صوتی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بااین‌حال، استروبوسکوپ ازلحاظ فنی پیچیده‌تر از آندوسکوپی ساده است و تفسیر تصاویر به‌دست‌آمده همیشه کار ساده‌ای نخواهد بود. برای تشخیص ضایعات کوچک و یا اختلالت ظریف به تجربه بصری پزشک نیاز می‌باشد. صرف‌نظر از مفهوم ارزیابی حنجره، استروبوسکوپی و لارنگوسکوپی یکسان نمی‌باشند. بدون میکروفون و هماهنگی آن با منبع نوری، ارزیابی ارتعاشات تارهای صوتی به‌صورت دقیق میسر نخواهد بود.
در این در روش، چراغ استروب با لارنگوسکوپی غیر منعطف یا انعطاف‌پذیر، ترکیب می‌شوند تا ارتعاشات تارهای صوتی و بسته شدن حنجره مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرد.
مزایا
این فن‌آوری برای پزشک و بیمار اطلاعات ارزشمندی فراهم می‌نماید. به پزشک اجازه می‌دهد تصاویر به‌دست‌آمده به‌صورت فیلم یا دیگر فرمت‌های رسانه‌ای ضبط و ذخیره گردد. بنابراین پزشک می‌تواند فریم به فریم تصاویر را بررسی کرده، تصویر موردنظر خود را انتخاب کرده و به بزرگ‌نمایی آن بپردازد. همچنین تصاویر ضبط‌شده قابلیت بازبینی مجدد توسط تیم درمانی را خواهد داشت. بیمار نیز می‌تواند تصاویر ضبط‌شده را مشاهده کرده و به علت زمینه‌ای مشکلات صدای خود پی ببرد.
تجهیزات
یک دستگاه “ویدیواستروبوسکوپ” از یک منبع نوری استروبوسکوپ، میکروفون، دوربین فیلم‌برداری، یک آندوسکوپی و یک دستگاه ضبط ویدئویی تشکیل شده است. در استروبوسکوپی می‌توان هم از آندوسکوپی منعطف و هم از آندوسکوپی غیر منعطف استفاده نمود، هرکدام از آن‌ها معایب و مزایای خود را دارد.
شکل ۳ – استروبولارنگوسکوپ استاندارد غیر منعطف، ۷۰ درجه‌ای
شکل ۴ – دوربین به انضمام میکروفون نصب‌شده
موارد تجویز و استفاده از آندوسکوپی حنجره
- سرفه مزمن
- گلودرد مزمن
- گوش درد پایدار و کاهش شنوایی
- تنگی نفس لارنگوتراکئال
- دیسفونی
- تغییرات و اختلالات صدا
- مشکلات بلع و دیسفاژی
- سندرم اسپریشن
- ریفلاکس معده به مری
- سل
- سارکوییدوز
- آلرژی
- بیماری‌های نورولوژیک
- ارزیابی تکلم (با ویدیواستروبوسکوپی)
- ارزیابی بیماران دچار مشکلات راه هوایی
- در معاینات غربالگری بیمارانی که در معرض خطر بالای سرطان‌های سر و گردن هستند (مثل بیمار بزرگ‌سال با گوش‌درد، خشونت صدا یا گلودردی که بیش از دو هفته طول کشیده باشد و بیماران دارای سابقه مصرف درازمدت دخانیات و الکل)
آندوسکوپی حنجره و استروبوسکوپی توسط چه کسی انجام می‌شود؟
معمولاً انجام آندوسکوپی حنجره و استروبوسکوپی توسط یک آسیب‌شناس گفتاری و زبانی صورت می‌پذیرد. آموزش و تجربه شخصی که ارزیابی را انجام می‌دهد در تفسیر و تشخیص نتایج آندوسکوپی حنجره و استروبوسکوپی بسیار مهم است.
برای مشاوره و درمان با ما تماس بگیرید
