سکته مغزی در کودکان اغلب بین هفته بیست و هشتم بارداری، قبل از تولد نوزاد و 1 ماه پس از تولد اتفاق می‌افتد. از آنجا که سکته مغزی در حدود زمان تولد اتفاق می‌افتد، گاهی اوقات سکته‌های پریناتال نیز نامیده می‌شود. سکته مغزی پریناتال معمولا در حین و یا بعد از زایمان اتفاق می‌افتد، زیرا در هنگام عبور نوزاد از طریق کانال اکسیژن کافی به او نمی‌رسد.
سکته در کودکان
بر خلاف باور اکثر افراد، سکته می‌تواند، در کودکان، نوزادان و نوزادان متولد نشده اتفاق بیافتد. دو دسته سنی برای بروز سکته مغزی کودکان وجود دارد:
- پریناتال، که به 18 هفته آخر بارداری تا 30 روز اول پس از تولد نوزاد اشاره دارد. اصطلاحات دیگر برای این دوره سنی عبارتند از جنین پریناتال در رحم برای دوره قبل از تولد. نوزادان و نئوناتال برای دوران یک ماهگی پس از تولد.
- دوران کودکی، سنین بین 1 ماهگی تا 18 سالگی
حقایق سکته مغزی پریناتال
- اکثریت سکته‌های کودکان در دوره پریناتال رخ میدهد.
- این نکته بسیار تعجب آور است که دوره تمرکز در معرض خطر قرار گرفتن سکته ایسکمیک در طول زندگی، هفته‌ای است که کودک متولد می‌شود.
- در بیشتر موارد سکته مغزی کودکان، علتی را نمی‌توان پیدا کرد.
- در صورت بروز سکته مغزی پریناتال، خطر کلی بروز سکته مغزی دیگر بسیار کم است (کمتر از 1 درصد).
- ترجیح استفاده مداوم تنها یک دست قبل از 1 سالگی ممکن است نشانه‌ای از سکته مغزی پریناتال در قبل باشد.
- هنگامی که سکته مغزی بر نوزاد اثر می‌گذارد، علائم ممکن است تا 4 تا 8 ماهگی به شکل کاهش حرکت یا ضعف یک طرف بدن دیده شود.
- فلج مغزی به یک مشکل حرکتی (حرکت فیزیکی) اشاره دارد که ناشی از ناهنجاری یا آسیب رسیدن به مغز قبل یا در زمان تولد است. بنابراین، برای سکته، اصطلاح فلج مغزی تنها در مورد سکته مغزی پریناتال استفاده می‌شود. اصطلاح فلج مغزی برای سکته مغزی دوران کودکی درست نیست، اگرچه بسیاری از کودکان مشکلات مشابه عصبی دارند (به عنوان مثال ضعف در یک طرف بدن).
حقایق مربوط به سکته کودک
- تشخیص سکته مغزی کودکان اغلب به تاخیر می‌افتد و یا حتی در کودکان تشخیص داده نمی‌شود.
- بروز سکته مغزی کودکان همانند تومورهای مغزی در جمعیت اطفال شایع است.
- سکته مغزی یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در کودکان است.
- از بین کودکان دچار سکته مغزی، حدود 60 درصد نقصان دائمی عصبی داشته و اغلب دچار همی پارزی یا همی پلژی هستند. همی پلژی یا همی پارزی (فلج کامل یا جزئی در یک طرف بدن) شایع‌ترین شکل فلج مغزی در کودکان متولد شده در یک دوره است و سکته مغزی عامل اصلی این موارد است.
- سایر اختلالات دراز مدت ناشی از سکته مغزی در دوران کودکی شامل اختلالات یادگیری و حسی، صرع، اختلال گفتاری یا ارتباطی، اختلالات بینایی، دقت ضعیف، مشکلات رفتاری و کیفیت پایین زندگی است.
- برای کودکانی که یک بار به سکته مغزی مبتلا شده‌اند، خطر سکته مغزی مجدد بین 15 تا 18 درصد است.
- تشخیص زودهنگام و درمان در ساعات اولیه و روزهای بعد از سکته مغزی برای بهینه سازی نتایج بلند مدت در عملکرد و به حداقل رساندن خطر عود مجدد بسیار حیاتی است.
- بسیاری از کودکان مبتلا به علائم سکته مغزی، با شرایطی که شبیه به سکته مغزی هستند مانند میگرن، صرع و بیماری‌های ویروسی، تشخیص داده می‌شوند.
چه عاملی موجب بروز سکته مغزی در کودک می‌شود؟
هنگام بحث در مورد علل سکته مغزی در دوران کودکی، ما در واقع درباره عوامل خطر سکته مغزی کودک بحث می‌کنیم. عامل خطر چیزی است که ممکن است احتمال وقوع بیماری، وضعیت یا آسیب را افزایش دهد. عوامل خطر ذکر شده در زیر ممکن است با سکته مغزی در کودک همراه باشند. حتی اگر یک عامل خطر شناسایی شود، این لزوما به این معنی نیست که عامل خطر موجب سکته مغزی شده است.
علل سکته مغزی در کودکان در یک سوم موارد ناشناخته باقی می‌مانند
شایع‌ترین عوامل خطر سکته مغزی که در کودکان گزارش شده‌اند، شامل اختلالات قلبی، بیماری سلول داسی شکل، اختلالات انعقادی، انسداد شریانی، عفونت مویا مویا و سایر اختلالات ژنتیکی نادر می‌باشند.
گروه‌های خطر
- نوزادان
- کودکان بزرگتر مبتلا به کم خونی سلول‌های داسی شکل، نقایص مادرزادی قلب، اختلالات ایمنی یا مشکلات مربوط به لخته شدن خون
- کودکانی که قبلا سالم بوده‌اند اما اختلالات پنهان مانند رگ‌های خونی باریک یا استعداد در تشکیل لخته‌های خون در آن‌ها تشخیص داده می‌شود.
سکته مغزی در کودکان و نوزادان چه علائمی دارد؟
شایع‌ترین علائم و نشانه‌های سکته مغزی کودکان شامل بروز ناگهانی موارد زیر است.
در کودکان و نوجوانان
- ضعف یا بی حسی صورت، دست یا پا، معمولا در یک طرف بدن
- راه رفتن به علت ضعف یا مشکل در حرکت دادن یک طرف بدن یا از دست دادن هماهنگی
- اختلالات گفتاری یا درک زبان، از جمله لکنت زبان، مشکل در تلاش برای صحبت کردن، عدم توانایی صحبت کردن به طور کل، یا مشکل در درک جهات ساده
- سردرد شدید به خصوص همراه با استفراغ و خواب آلودگی
- مشکل در وضوح دید یک یا هر دو چشم
- سرگیجه شدید یا از دست دادن هماهنگی که ممکن است منجر به از دست دادن تعادل یا سقوط شود.
- بروز جدید تشنج‌ها، به ویژه اگر یک طرف بدن تحت تاثیر قرار گیرد و پس از آن فلج در سمتی که تشنج رخ داده است.
- ترکیبی از سردرد پیشرونده بدون توقف، خواب آلودگی و تکرر استفراغ، روزهای طولانی بدون آرامش
- شکایت ناگهانی ناشی از بروز سردرد
در نوزادان و کودکان نوپا
- تشنج
- خواب آلودگی شدید
- تمایل به استفاده از یک طرف بدن خود
چه پزشکانی می‌توانند به درمان سکته مغزی کودکان کمک کنند؟
- متخصص اطفال: یک متخصص سلامت کودک مبتنی بر جامعه، اغلب می‌تواند در هماهنگی مسائل متعدد مرتبط با سلامت عمومی کودک کمک کند
- متخصصان توانبخشی: شامل پزشکان مانند متخصصان فیزیوتراپی و متخصص اطفال با تخصص در توانبخشی کودکان
- درمانگر فیزیکی: کمک به رسیدن به حداکثر پتانسیل کودک برای عملکرد، تسهیل پیشرفت حرکات، بهبود قدرت و استقامت
- درمانگر شغلی: با کودک کار می‌کند تا مشارکت در فعالیت‌های روزمره، بازی و ورزش و بازگشت به خانه یا مدرسه را افزایش دهد
- متخصص آسیب شناسی زبان گفتار: برای ارزیابی و کمک به چالش‌های گفتار یا زبان
- متخصص اعصاب و روان: برای ارزیابی و کمک به نیازهای یادگیری و آموزش
- روانشناس: می‌تواند در مقابله با استرس‌های روانی در کودک و خانواده‌ای که سابقه سکته مغزی پریناتال معمول است، کمک کند.
- جراح ارتوپدی: متخصص در عوارض سکته مغزی مانند سفت شدن بازو یا پا که ممکن است توسط عمل جراحی درمان شود.
- هماتولوژیست: یک متخصص خون که به انجام آزمایشات مربوط به اختلالات لخته شدن خون یا موارد گاه به گاهی نادر سکته مغزی در کودکان کمک می‌کند.
- متخصص اطفال: یک پزشک اطفال متخصص در زمینه‌ی مراقبت‌های نوزادان معمولا از ابتدا در مراقبت از کودکان مبتلا به سکته‌های حاد نئوناتال دخالت دارد.
- متخصص جراح مغز و اعصاب: گاهی اوقات در زمانی که برخی از انواع سکته مغزی را می‌توان با روش‌های جراحی درمان کرد می‌توان از متخصص جراح مغز و اعصاب کمک گرفت.
اختلالات قلبی یا بیماری‌های قلبی
اختلالات قلبی و یا بیماری‌های قلبی شایع‌ترین علل سکته مغزی ایسکمیک در کودکان است و دلیل 50 درصد از موارد سکته مغزی را تشکیل می‌دهند. خطر ابتلا به سکته مغزی در کودکان مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی مربوط به موارد غیر طبیعی، تشخیصی و جراحی و عوامل مرتبط با ژنتیک یا فاکتورهای اکتسابی است که کودکان را در معرض خطرترومبوز قرار میدهد. اختلالات قلبی می‌توانند منجر به ایجاد ترومبوزهای داخل قلبی شوند که این ترومبوزها نیز ممکن است موجب ایجاد آمبولی در مغز یا ترومبوز در بیماران سیانوتیک مبتلا به کم خونی گردند.
اختلالات خون
اختلالات خون دومین علت رایج بروز سکته در کودکان است. چندین اختلال خون مرتبط با سکته مغزی در کودکان عبارتند از:
بیماری کم خونی سلول‌های داسی شکل
بیماری سلول‌های داسی شکل شایع‌ترین علت سکته مغزی در کودکان آمریکایی آفریقایی است. خطر عود سکته در این گروه از کودکان بسیار زیاد است.
اختلالات انعقادی
اختلالات انعقادی می‌توانند منجر به افزایش احتمال لخته شدن یا خونریزی شوند. به نظر می‌رسد خطر ابتلا به سکته مغزی در کودکانی که دارای ترکیبی از عوامل ژنتیکی هستند، بیشتر باشد. عوامل متعدد با احتمال خطر بالایی از وقوع ترومبوز و عود مجدد همراه است.
اختلالات عفونی
مننژیت و آنسفالیت
مننژیت و آنسفالیت از رایج‌ترین عوامل خطر در کودکان بستری شده دچار سکته مغزی در کالیفرنیا بین سال‌های 1991 و 2000 بودند.
عفونت واریسلا
عفونت واریسلاکه به عنوان آبله مرغان نیز شناخته شده است، با سکته مغزی در کودکان همراه است. شیوع سکته مغزی در کودکان مبتلا به آبله مرغان بین یک نفر در 6500 تا 15000 کودک برآورد می‌شود.
اختلالات عروقی
- بیماری مویا مویا یک بیماری غیر مزمن غیرالتهابی است که علت آن ناشناخته است.
- تجزیه شریانی یک علت شایع سکته مغزی در کودکان، معمولا به علت تروما یا ضربه است.
برای مشاوره و درمان با ما تماس بگیرید