جراحی دیسک کمر
دیسک کمر چیست؟
مهره ها به وسیله صفحات انعطاف پذیری به نام دیسک بین مهره ای از یکدیگر جدا می شوند. هر فرد در حالت طبیعی دارای پنج مهره کمری و چهار دیسک بین مهره ای می باشد. اگر دیسک دچار بیرون زدگی یا پارگی شود، بیرون زدگی روی نخاع یا رشته های نخاع فشار وارد می کند. لذا این فشار سبب بروز درد در ناحیه کمر شده و یا سبب انتشار به پاها می شود.
علل ایجاد پارگی و یا فتق دیسک کمر چیست؟
از حدود ۱۵ سالگی به بعد، دیسک بین مهره ای دچار تغییرات اجتناب ناپذیری می شود. این تغییرات به کاهش میزان آب موجود در دیسک و کاهش انعطاف پذیری آن منجر می شود. اصطلاحا این تغییرات دژنراسیون نامیده می شوند. دژنراسیون در برخی افراد به دلایل ژنتیکی زودتر بروز می کند(به عبارت دیگر دیسک زودتر فرسوده می شود). در صورت وارد آمدن فشار نامناسب به دیسک فرسوده، دیسک دچار پارگی یا بیرون زدگی می شود. این بیرون زدگی روی نخاع یا رشته های آن فشار وارد می کند.
عوارض پارگی دیسک
پارگی دیسک در ناحیه کمری، سبب بروز درد در ناحیه کمر و باسن و پشت یا جلوی ران می شود. اگر فشار روی رشته های نخاعی زیاد باشد، علایمی نظیر درد، بی حسی، گزگز و مورمور دیده میشود. احساس سردی یا گرمی، گرفتگی مکرر عضلانی، ضعف یا لاغر شدن نیز ممکن است بروز کند. ممکن است بیمار نتواند به راحتی خم شود و هنگام خم شدن احساس کند که رگی در پشت زانویش کشیده می شود. گاهی اوقات دردِ بیماران با سرفه زدن تشدید می شود.
علائم ضرورت جراحی دیسک کمر چیست؟
در موارد شدید که بیرون زدگی دیسک شدید است و سبب فلج اندام های تحتانی و یا بی اختیاری در دفع ادرار یا مدفوع می شود، جراحی باید به سرعت انجام شود. در مواردی که پارگی دیسک فلج مختصری ایجاد کرده است، اما به تدریج میزان فلج رو به افزایش است نیز باید جراحی انجام شود. در سایر موارد معمولاً به بیمار به مدت یک هفته تا ۱۰ روز فیزیوتراپی توصیه می شود. در طول این مدت به بیمار داروهای مسکن و فیزیوتراپی تجویز می شود. جراحی دیسک کمر در اکثر بیماران با تجویز فیزیوتراپی، داروهای شل کننده و ضد التهاب، منتفی می گردد.
- اگر یک ماه از درمان فیزیوتراپی و دارو درمانی در فرد مبتلا به پارگی دیسک کمری بگذرد و بیمار همچنان درد شدیدی بخصوص در پاها احساس کند انجام جراحی ضروری است. همچنین اگر بیمار فلجی خفیف، اما پایداری در اندام تحتانی داشته باشد به طوری که نتواند فعالیتهای روزمره خود را به خوبی انجام دهد، انجام جراحی توصیه می شود.
- درصد زیادی از بیمارانی که پارگی دیسک کمر دارند با درمان های یاد شده و بدون جراحی کاملاً بهبود می یابند. در بیمارانی که مورد عمل جراحی قرار می گیرند، ۹۰ تا ۹۵ درصد بهبود می یابند.
- در صورت بروز این عوارض، ممکن است بیمار بعد از عمل احساس بهبود نکند و یا در موارد نادر، احساس کند درد و ضعف بیشتری پیدا کرده است. پارگی دیسک کمر در اکثر این بیماران با دادن داروهای شل کننده و ضد التهاب، مراحل حاد برطرف می شود.
عود دیسک ممکن است در سطوح بالاتر و پایین تر یا در دیسک درمان شده ی قبلی رخ دهد. عدم درمان به موقع دیسک کمر باعث بدتر شدن وضعیت بیمار خواهد شد و درد بیمار را تشدید خواهد کرد. لذا ممکن است باعث عوارضی مانند بی حسی های دائمی یا اختلالات حرکتی شود که این عوارض باعث افتادگی پا، کشیدن و لنگی پا و مشکلات ادراری و مثانه ای شود و بیمار نتواند ادرار و مدفوع خود را نگه دارد. زیرا اعصاب مانند دیگر نسوج و پوست قابل ترمیم نمی باشند و اگر صدمه ای به آنها برسد، دیگر به حالت اولیه بر نمی گردند، بنابراین قبل از صدمه شدید، باید حتما نسبت به درمان اقدام کرد.