تعویض مفصل لگن

تعویض مفصل لگن چیست؟

یکی از موفقیت آمیز ترین اعمال جراحی در انسان تعویض مفصل لگن است. با تعویض مفصل لگن، بیمار از دردی مزمن که مدت ها مانع یک فعالیت بدنی طبیعی می شد، رهایی می یابد. در عمل جراحی تعویض مفصل لگن، مفصل خراب شده در ناحیه لگن با یک مفصل مصنوعی جایگزین می گردد.

در چه مواردی مفصل لگن نیاز به عمل جراحی تعویض دارد؟

به علل متفاوتی ممکن است مفصل ران در ناحیه لگن دچار تخریب شدید شود که معمول ترین آنها عبارتند از:

• ساییدگی مفصل لگن
• بد جوش خوردنشکستگی های لگن و استابولوم
• سیاه شدن سر استخوان ران یا نکروز آوازکولر
• روماتیسم مفصل ران در ناحیه لگن
• در رفتگی مادرزادی مفصل لگن

در این موارد اگر شدت درد بیمار کم باشد می توان آن را با مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب کاهش داد و در صورت شدید بودن درد، عمل جراحی تعویض مفصل لگن می تواند درد بیمار را  از بین ببرد.

چگونگی عمل جراحی تعویض مفصل لگن:

در عمل جراحی تعویض مفصل ران، پزشکِ جراح، سرِ استخوان ران را که خراب شده است از بدن بیمار خارج کرده و آن را با یک کره فلزی جایگزین می کند. اتصال این سر فلزی به باقی مانده استخوان ران با یک زائده به نام دسته (Stem) صورت می گیرد که به سر فلزی متصل شده و پزشکِ جراح با قرار دادن دسته به داخل کانالِ مرکزیِ استخوانِ ران، سر مصنوعی را در محل خود محکم می کند.

جراحِ ارتوپد سپس سطح داخلی حفره استابولوم در ناحیه لگن که خراب شده است را با ابزار های خاصی می تراشد. با این کار غضروف های خراب شده و استخوان های اضافه از داخل حفره استابولوم خارج شده و حفره به شکل یک نیم کره کامل درمی آید. سپس یک کاسه فلزی به شکل نیم کره در داخل حفره آماده شده گذاشته شده و در داخل آن یک کاسه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن قرار می دهند. در بعضی موارد ممکن است کاسه پلاستیکی بدون کاسه فلزی و تنها توسط یک چسب مخصوص به داخل حفره استابولوم چسبانده شود. به آن چسب، سیمان استخوانی (Bone Cement) می گویند.
سرِ فلزی در داخل کاسه پلاستیکی قرار داده می شود تا بتواند در جهات مختلف در درون آن حرکت کند.

آیا محدودیت حرکتی یا کوتاهی پا توسط عمل جراحی تعویض مفصل لگن اصلاح می گردد؟

هدف اصلی از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن، از بین بردن درد، افزایش دامنه حرکتی مفصل ران و اندکی نیز اصلاحِ کوتاهیِ اندام تحتانی است. با این حال نباید عمل جراحی تعویض مفصل لگن را فقط به جهت تصحیح کوتاهی پا و یا تنها به جهت بهبود محدودیت حرکتی آن انجام داد.

آیا عمل جراحی تعویض مفصل لگن یک بار برای همیشه است؟

در اکثر افراد عمل شده، مفصل مصنوعی لگن تا آخر عمر کار کرده و عمل جراحی تعویض مفصل لگن فقط یک بار در تمام طول عمر وی انجام می شود. مفصل مصنوعی ممکن است بعد از مدتی در داخل استخوان شل شوند. ممکن است دچار خوردگی شده و یا استخوان بدن در اطراف آنها خورده شود. اینکه این اتفاق چه مدت بعد از انجام عمل جراحی تعویض مفصل لگن می افتد در همه بیماران یکسان نیست.

در بعضی بیماران ممکن است به عللی نیاز باشد تا مفصل مصنوعی یک بار دیگر و یا حتی بیش از یک بار تعویض گردد. مفاصل مصنوعی لگن در صورتی که به درستی کارگذاشته شوند معمولا بیش از 25-20 سال عمر می کنند ولی این مدت می تواند بیشتر و یا گاهی کمتر از این هم بشود.